Aydın ilinde "ulusal park" kapsamına alınan yarımadanın adı...

Dilek Yarımadası-Kalamaki  
(eski yunanca adıyla Kalamaki -Türkçesi hasır otu, yeni adıyla dilek yarımadası)

Ege Bölgesinde Aydın ilinin Kuşadası ve Söke ilçeleri sınırları içerisinde yer alan Milli Parka, Kuşadası-Söke karayolu ile ulaşılır. Milli Park Kuşadasına 28 km., Sökeye 34 km. uzaklıktadır. 

Aydının eski isimleri Tralles ve Güzelhisar olup 14. yüzyıl' da Anadolu Beylikleri döneminde kurulan Aydınoğulları beyliği döneminde ismi Aydın olarak değişmiştir.

Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Millî Parkı, dünyada bir örneği daha olmayan, bir yanda Akdeniz'den Kafkasya'ya kadar kıyılarda yayılım gösteren neredeyse tüm bitkilerin doğal olarak bir arada görüldüğü bir botanik bahçesidir.
 
Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Millî Parkı 27.675 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 10.985 hektarı 1966 yılında Millî Park ilan edilen Dilek Yarımadası’na, 16.690 hektarı 1994 yılında Milli Park ilan edilen Büyük Menderes Deltasına aittir. Karşısında Sisam adası bulunan Millî Parkın Dilek Yarımadası bölümü, Samsun Dağları'nın Ege Denizi'ne doğru uzanan son noktasıdır. 20 km uzunluğunda ve ortalama 6 km genişliğindedir. Jeolojik yapısı; Paleozoik şistler, Mezozoik kalkerler ve mermerler ile Neojen tortul kütlelerden meydana gelmiştir. Yarımadanın morfolojik yapısı içinde bir çok tepe, vadi, kanyon ve koy bulunur. Ortalama 650 m yüksekliğe sahip yarımadanın en yüksek yeri Millî Parkın adını aldığı Mykale yani Dilek Tepe'dir ve 1237 m yüksekliğindedir. Ayrıca kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahiptir. Yarımadanın güneyine bitişik olan Büyük Menderes Deltası’nın en önemli su kaynağı 584 km. uzunluğundaki Büyük Menderes Nehridir.
Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Millî Parkı'nda yaklaşık 250 adet kuş türü bulunur ve bunlardan 70'i burada ürer. Nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan Küçük Karabatak ( Phalacrocorax pygmeus ), dünyada toplam sayıları 3000 çift olduğu tahmin edilen Tepeli Pelikan ( Pelecanus crispus ), Küçük Akbalıkçıl ( Egretta garzetta ), Küçük Kerkenez ( Falco naumanni ), Akça Cılıbıt ( Caharadrius alexandrinus ) ve Akkuyruklu Kartal ( Haliaeetus albicilla ) deltada üreyen önemli kuş türlerinden bazılarıdır.
 
Millî Park içerisinde 804 bitki türü belirlenmiştir. Bu bitkilerden 6'sı dünyada sadece burada görülür. Ayrıca dünyada sadece Türkiye'de bulunan 18 bitki türünü de barındırır. Akdeniz maki bitki örtüsünün hemen hemen bütün bitki türlerinin en canlı ve sağlıklı örnekleri yarımadada yer alır. Dilek Yarımadası, genelde yaygın olarak Kuzey ve Batı Anadolu'da yayılış gösteren Anadolu Kestanesi ( Castanea sativa Mill.)'nin en güneye indiği, ülkemizde birkaç yerde bulunan Kartopu ( Viburnum tinus L.)'nun, Finike Ardıcının ( Juniperus phoenicea L.) , Melez Pırnal Meşesinin ( Quercus ilex x coccifera ) ve Dallı Servinin küçük orman toplulukları meydana getirerek yetiştiği tek yerdir. Başka deyişle, Millî Park, Akdeniz'den Karadeniz'e kadar tüm Anadolu'da var olan bitki türlerinin doğal olarak bir arada görüldüğü biricik doğa müzesi olma özelliğini taşımaktadır. Bu benzersiz biyolojik çeşitlilik nedeniyle Dilek Yarımadası, Avrupa Konseyi tarafından “Flora Biyogenetik Rezerv Alanı” yani, bitki örtüsü açısından soyu tükenmekte veya genetik çeşitliliği çok azalmakta olan canlı türü ya da topluluklarını korumaya yönelik uluslararası düzeyde koruma alanı olarak kabul edilmiştir. 
 
Millî Park, 28 memeli, 42 sürüngen, 45 çeşit balık türüne ve çok sayıda deniz canlısına ev sahipliği yapar. Yunusların ve Deniz Kaplumbağalarının özgürce dolaştığı bu ortam içinde, türlü alglar, ahtapot ailesinden kafadan bacaklılar, deniz kestaneleri ve deniz yıldızları, süngerler ve pek çok balık türü yaşar. Orfoz, Lağos, Sinarit, Mığrı, Müren, Levrek, Eşkina, Akya, Sarpa, İskaroz, Papaz balığı, Karagöz, Melanur, Lapin, Mırmır, Sargoz, Hanoz, İskorpit, Kefal, Çipura bu balıklardan bazılarıdır. 1998 yılında Kavaklıburun koyu sahilinde karaya vuran, Akdeniz'de yaşayan bir tür olan Uzun Balina (Baleoneptera phiselus linnea)'nın 14 metre boyundaki ölüsü Millî Park sahillerinin ender de olsa balinalara ev sahipliği yaptığını ortaya çıkarmıştır.
Millî Park, nesli tükenmiş ya da tükenmek üzere olan Anadolu Parsı’nın (Panthera pardus tulliana ) batıda yaşadığı son noktadır. Dünyanın en nadir 10 deniz memelisinden biri olan Akdeniz Foku ( Monachus monachus ) da milli park kıyılarında yaşar. Yaban domuzu ( Sus scrofa ), Karakulak ( Caracal caracal ), Vaşak ( Lynx lynx ), Çakal ( Canis aureus ), Sırtlan ( Hyaena hyaena ), doğaya terkedilmiş ve yabanileşmiş sığırlar ve atlar ile bir çok hayvan türü milli parkta bulunan hayvanlardan bazılarıdır. 
 
M.Ö. 9. yüzyılda 12 ion kentinin kutsal toplanma merkezi Panionion, antik Thebai kenti, Ayayorgi Manastırı, tarihi Doğanbey Köyü, Karina, Hagios Antonios Manastırı ve Zeus Mağarası da Millî Park sınırları içerisindedir. 
 
Yılda yaklaşık 600 000 yerli ve yabancı misafir Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Millî Parkı'nı ziyaret etmektedir. 

 
Dilek Yarımadası – Büyük Menderes Deltası Millî Parkı sahilleri, yapılaşmanın olmadığı, en temiz ve doğal kıyılardandır. Millî Park'a gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler, 2004 Yılı Uluslararası Mavi Bayrak ödüllü koylarda deniz sporları yapabilecekleri gibi, belirlenmiş rotalarda doğa yürüyüşü, dağ bisikleti, foto safari, manzara izleme, olta balıkçılığı, kültürel yürüyüşler, kuş gözlemciliği, resim ve botanik turu etkinlikleri de yapabilirler.