İbiş,Eski tuluat oyunlarında çoğu kez uşak rolünü oynayan komik.
Nekre (güldürücü, komik) ve İbiş adlarıyla da anılan ve karagözdeki Karagöz tipini andıran Kavuklu, ortaoyununun ikinci önemli kişisidir. Dilimli ve sarıklı bir kavuk, kırmızı çuhadan bir kaftan giyer. Oyunun asıl güldürme yükü onun üzerindedir. Kaba ama içten bir kişiliği vardır. Muhavere bölümünde Pişekâr'la söz çekişmesi yapıp ev ya da dükkân kiraladıktan sonra, sürekli meydanda kalır ve sırayla girip çıkan öteki tiplere laf yetiştirerek güldürme görevim yerine getirir. Kimi araştırmacılara göre, ortaoyununun ilk zamanlarında yalnız Pişekâr bulunmaktadır, Kavuklu daha sonra ortaya çıkmıştır.
Geleneksel Türk tiyatrosunun en az bilinen dallarından biri kukladır. Geçmişi çok eskilere dayanmakla birlikte 16. yy.'de Türkler tarafından kullanıldığı öne sürülmektedir. Başka bir deyişle Karagöz'den eski olduğu varsayımı güçlüdür. Türk kukla oynatıcılığı18. yy.'den başlayarak Batı kuklasının etkisinde kalmışve giderek unutulmuştur. Sözlü seyirlik oyunlarından olan kukla türlerinden en yaygın olanları ipli kukla, resim kukla, el kuklası, araba kuklası ve iskemle kuklası'dır. Araştırmalarda daha çok el kuklasına ilişkin bilgilere ulaşılmıştır. Türk kuklasındaki kişiler Karagöz veya Ortaoyunu' ndakiler gibi belirgin özelliklere sahip değildirler. Daha çok doğaçtan konuşmaların (tuluat) yapıldığı kukla oyunlarında, olaylar genellikle birincil kişilerle (İbiş ve İhtiyar), ikincil kişiler (Genç Aşık, Sevgili Kız, Kahya vb.) arasında geçer. Kukla oyunlarında ya Karagöz' le Ortaoyunu' ndan alınmış konular ya da halk efsaneleri, aşk hikayeleri vb. işlenir. Tuluat tiyatrosundan etkilenmiş olan bu seyirliklere Sahte Esirci, Cinli Yazıcı, Gül ile Fidan, Üvey Anne, İncili Çavuş vb. oyunlar örnek olarak sayılabilir. Türk tiyatrosunun ünlü tuluat ustaları;
Naşit Özcan, Münir Özkul, Nejat Uygur, İsmail Dümbüllü, Abdürrezzak Efendi,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder