Haşhaş sütünü toplamakta kullanılan kaşık ...

Algı,
Halk arasında haşhaş sütünü toplamakta kullanılan kaşık.
Haşhaş kozasını çizip akan sütü almaya yarıyan aygıt. 
Haşhaştan alınan afyon sütü.
Başaklardaki afyon sütünü almakta kullanılan aygıt.

Haşhaş, (Papaver),

Haşhaş bitkisi (papaver Somniferum L.),

Gelincikler familyasından tek yıllık bir kültür bitkisidir. Ana vatanı ön Asya olup 3000 yıllık bir tarihe sahip afyon ve yağ elde edilen bir bitkidir. Yumuşak yapraklı ve çiçekli, 1,5 metreye kadar uzayabilen Haşhaşın baş kısmından (kapsül kısmı) afyon, tohumlarında da haşhaş yağı çıkarılır. Kapsülün içinde çok miktarda tohum vardır. Afyonun elde edilişi, haşhaş meyvesinin baş kısmı özel bir bıçakla çizilir. Belirli bir süre sonra kesilen bu yerlerden beyaz süt çıkar. Beyaz süt akarak güneşte katılaşır. Bu haline afyon denir. Algı denilen özel bir kaşıkla bu süt toplanır. Süte benzer bu beyaz sıvının güneşte katılaşmış ve esmerleşmiş şekline afyon denir. Bu üründe morfin, kodein, papaverin, narkotin, noskapin, tebain gibi alkaloid maddeler bulunur. Uyuşturucu özelliği olan bu ürün aynı zamanda zehirlidir.  Alman Friedrich Sertuerner, 1803 yılı

nda ilk kez morfin bireşimini  (principium somniferum) yaptı.

Hekimlikte; ağrı ve sancıları giderici ve ishal kesici olarak özellikle diş ağrılarında birebir etkisi olan bu ürünün bitkisel  tedavi ilaçlarında kullanılmaması salık verilir. Afyonun uyuşturucu özelliği nedeniyle ülkemizde ekimi izine tabidir. Haşhaş yağı, kaliteli bir yemek yağıdır. Çıkarılan bu yağ aynı zamanda kozmetik ve sabun sanayinde de kullanılır. Yağı çıkarılan bu tohumlardan kalan kısım küspe olup hayvan yemi olarak kullanılır. Afyonu çıkarıldıktan sonra geriye kalan haşhaş tohumunu direkt olarak hamur işlerinde kullanılır. Bildiğimiz haşhaşlı çörek en lezzetli olanıdır. 

Çeşitleri;

Körhaşhaş,  
Beyaz ve mor çiçekli çeşitleri vardır.
Akhaşhaş,  
Çiçekleri saf beyaz olup tohumlar beyaz veya devetüyü renklidir. 
Karahaşhaş, Gökhaşhaş, 
Çiçekleri mor renkli olup tohumlar gri veya kahverenklidir.
Açıkhaşhaş, 
Bitki boyu 60-100 cm. olup ince kabukludur. Olgunlaşınca kapsül kısmında delikler açılır. Çiçeklerinin rengi açık mordan koyu mora değişir. Tohumları mavi ile gri karışımı ya da kahverenklidir.