Garşo (Ekmek aşı),
Hinkal,
Harşo,
Puçuko-Puçiko,
Çimur,
Gaviçi (Gaşil,Papa),
Gemdimalı, Süt Çorbası,
Motrella,
Lapurçen,
Lenger kebabı,
Sinor,
Çinçar (ısırgan otu) Çorbası.
Çarğala (pazı) yemeği,
Zurbiyet,
Şoti Baklava,
Hasuta,
Çaşur,
Çergabaz,
Nağiço,
Nağiço,
Sığen,
Kaygana,
Çılbır (Sarmısaklı),
Dügmeç,
Kuymak,
Kalaç aşı,
Kağ (Meyve kurusu).
Çadi, Mısır Ekmeği,
Pileki,
(Nişoşlu) Yoğurt Çorbası,
Boran,
Ağoz,
Pampara,Nepürşen, (Artvin yöresine özgü, taze asma yaprağı kurutularak, asma yaprağı ve etle yapılan bir yemek).
Yemeklerin Açıklamaları;
Hinkal,
Mayalı hamur mantı kıvamında yarım avuç içi büyüklüğünde puf böreğine benzer şekilde açılır ve içine az yağlı kavurma konur, mantı gibi pişirilir. Yoğurtsuz ve üzerine yağ dökülmeden yenir.
Kete,
Fırın , kuzine sobası veya tandırda arasına ceviz ve un karışımı katılarak pişirilen ekmek.Çimur,
Yeni pişmiş mısır ekmeği tere yağ ile karıştırılır ve bulamaç şekline gelene dek kaşık veya elle yoğrulduktan sonra ayran veya çay ile afiyetle yenir.
Su Böreği,
Kete,
Fırın , kuzine sobası veya tandırda arasına ceviz ve un karışımı katılarak pişirilen ekmek.Çimur,
Yeni pişmiş mısır ekmeği tere yağ ile karıştırılır ve bulamaç şekline gelene dek kaşık veya elle yoğrulduktan sonra ayran veya çay ile afiyetle yenir.
Garşo (Ekmek aşı),
Bayat ekmek üzerine tercihe göre tere yağlı sos dökülür.Sos, sadece tere yağlı olabileceği gibi, mevsimine ve tercihe göre domates ve soğanlı ay da yoğurtlu da olabilir.
Su Böreği,
Ülkemizin diğer yörelerinde de yapılan su böreği Artvin'de de yapılır. tere yağı ve içine konan Çiçil, Çeçil, Civil Peynir (uzayan) peynirle yapılması yöreye özgüdür.
Gaviçi (Gaşil,Papa),
Mısır veya buğday unu sıcak papa şeklinde pişirilir, ortası açılarak eritilmiş tere yağ veya ayran konur. Kaşıkla alınan papa tere yağ veya yarana bandırırlarak yenir.
Kada,
Az yoğurtla açılan hamur için tercihe göre kavrulmuş un, öğütülmüş fındık ya da ceviz konarak burma şeklinde tepsiye halkalar halinde dizilir.Üzerine yoğurt sürülerek fırında pişirilir.
Fırın ekmeği,
Özellikle esmer buğday unu ile tuğla örülü fırınlarda odun ateşinde pişirilen son zamanlarda yaygın Trabzon ekmeği büyüklüğünde lezzetli ekmektir.Bayatlamaya dayanıklı olması açısından tercih edilir.
Tandır Ekmeği;
Ağırlıklı sahil ilçeleri dışındaki yerlerde, esmer buğday unu ile tuğla örülü yer altı tandır fırınlarda çalı ateşi ile pişirilen lezzetli bir ekmek türüdür.Kısa sürede bayatlaması nedeni ile anlık ihityaçlarda kullanılır.
Mısır Ekmeği (Çadi),
Mısır unu ile pileki veya kuzine sobada pişirilir. Hemen her öğünde sofraların baş tacıdır.
Kerk,
Pileki Ekmeği,
Kilden yapılmış tepsi büyüklüğünde iki plaka içinde buğday veya genellikle mısır unundan yapılan bir ekmek türüdür. Pileki ekmeği, halen bulunmakla birlikte gelişen teknoloji ile birlikte maalesef kaybolmaya yüz tutmaktadır.
Pilek kebabı, Pileki
Pileki, içinde ekmek pişirilen çamurdan yapılmış ekipmana denir. Pilekinin içine, topraktan yapılmış sini veya alüminyum sini konulur. Dövülen et, soğan ve biberle birlikte pişirilir.
Lavaş Ekmeği
Fırın, pileki veya tandırda ekmek pişirmeden önce ince hamurdan yapılmış pide karın kısa sürede pişirilir ve taze tere yağı ile yenir.
Hamsili Ekmek
Ağırlıklı sahil ilçelerinde, içine pırasa, salça, vb sebze konarak fırında pişirilir.
Artvin Pidesi
Özellikle yuvarlak veya kayık şeklinde,üzeri açık veya kapalı içine tercihe göre peynir, kavurma, kıyma, yumurta konularak veya sade (yağlı) taş fırında tere yağla pişirilir.
Katmer;
İçine kavrulmuş un, kırılmış ceviz veya fındık konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Erişte;
İnce ince kıyılmış yufka fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır. Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra tere yağda döndürülerek servis yapılır.Tercihe göre üzerine toz şeker dökülerek de yenir.
Sinor;
İnce boru şeklinde kıvrılarak bir 4-5 cm eninde kesilen yufkalar fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır. Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra bir kat yoğurt sürülür ve tere yağ ile servis yapılır. Tercihe göre, bir süre fırında pişirilir.
Kaymaklı Börek;
İçine kaymak konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Lokum;
Mayalı hamur ekmek kıvamında çorba hacminde top eklinde özellikle halis zeytinyağında kızartılır; bal, pekmez veya yoğurda banarak afiyetle yenir.
Mısır veya buğday unu sıcak papa şeklinde pişirilir, ortası açılarak eritilmiş tere yağ veya ayran konur. Kaşıkla alınan papa tere yağ veya yarana bandırırlarak yenir.
Az yoğurtla açılan hamur için tercihe göre kavrulmuş un, öğütülmüş fındık ya da ceviz konarak burma şeklinde tepsiye halkalar halinde dizilir.Üzerine yoğurt sürülerek fırında pişirilir.
Fırın ekmeği,
Özellikle esmer buğday unu ile tuğla örülü fırınlarda odun ateşinde pişirilen son zamanlarda yaygın Trabzon ekmeği büyüklüğünde lezzetli ekmektir.Bayatlamaya dayanıklı olması açısından tercih edilir.
Tandır Ekmeği;
Ağırlıklı sahil ilçeleri dışındaki yerlerde, esmer buğday unu ile tuğla örülü yer altı tandır fırınlarda çalı ateşi ile pişirilen lezzetli bir ekmek türüdür.Kısa sürede bayatlaması nedeni ile anlık ihityaçlarda kullanılır.
Mısır Ekmeği (Çadi),
Mısır unu ile pileki veya kuzine sobada pişirilir. Hemen her öğünde sofraların baş tacıdır.
Kerk,
Artvin Şavşat yöresinde mısır ekmeği için kerk sözcüğü kullanılmaktadır.
Pileki Ekmeği,
Kilden yapılmış tepsi büyüklüğünde iki plaka içinde buğday veya genellikle mısır unundan yapılan bir ekmek türüdür. Pileki ekmeği, halen bulunmakla birlikte gelişen teknoloji ile birlikte maalesef kaybolmaya yüz tutmaktadır.
Pilek kebabı, Pileki
Pileki, içinde ekmek pişirilen çamurdan yapılmış ekipmana denir. Pilekinin içine, topraktan yapılmış sini veya alüminyum sini konulur. Dövülen et, soğan ve biberle birlikte pişirilir.
Lavaş Ekmeği
Fırın, pileki veya tandırda ekmek pişirmeden önce ince hamurdan yapılmış pide karın kısa sürede pişirilir ve taze tere yağı ile yenir.
Hamsili Ekmek
Ağırlıklı sahil ilçelerinde, içine pırasa, salça, vb sebze konarak fırında pişirilir.
Artvin Pidesi
Özellikle yuvarlak veya kayık şeklinde,üzeri açık veya kapalı içine tercihe göre peynir, kavurma, kıyma, yumurta konularak veya sade (yağlı) taş fırında tere yağla pişirilir.
Katmer;
İçine kavrulmuş un, kırılmış ceviz veya fındık konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Erişte;
İnce ince kıyılmış yufka fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır. Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra tere yağda döndürülerek servis yapılır.Tercihe göre üzerine toz şeker dökülerek de yenir.
Sinor;
İnce boru şeklinde kıvrılarak bir 4-5 cm eninde kesilen yufkalar fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır. Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra bir kat yoğurt sürülür ve tere yağ ile servis yapılır. Tercihe göre, bir süre fırında pişirilir.
Kaymaklı Börek;
İçine kaymak konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Lokum;
Mayalı hamur ekmek kıvamında çorba hacminde top eklinde özellikle halis zeytinyağında kızartılır; bal, pekmez veya yoğurda banarak afiyetle yenir.
Bişi;
Mayalı hamur ekmek kıvamında iki avuç içi büyüklüğünde ince yuvarlak pide şeklinde özellikle halis zeytinyağında kızartılır; bal, pekmez veya yoğurda banarak afiyetle yenir.
Ev Makarnası (Mantı),
Mayalı hamur muska veya eksem şeklinde içine kıyma konmadan makarna gibi pişirilir. Üzerine yoğurtsuz ve tere yağ dökülerek afiyetle yenir.
Cevizli/Fındıklı Börek,
İçine öğütülmüş ceviz veya fındık konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Çorbalar;
(Nişoşlu) Yoğurt Çorbası,
Mayalı hamur ekmek kıvamında iki avuç içi büyüklüğünde ince yuvarlak pide şeklinde özellikle halis zeytinyağında kızartılır; bal, pekmez veya yoğurda banarak afiyetle yenir.
Ev Makarnası (Mantı),
Mayalı hamur muska veya eksem şeklinde içine kıyma konmadan makarna gibi pişirilir. Üzerine yoğurtsuz ve tere yağ dökülerek afiyetle yenir.
Cevizli/Fındıklı Börek,
İçine öğütülmüş ceviz veya fındık konarak taze yufka ile yapılan bir börek türüdür.
Çorbalar;
(Nişoşlu) Yoğurt Çorbası,
Nane benzeri ve dağlarda yetişen "nişoş" aromalı bitkinin kullanılarak yapılan tere yağlı yoğurt çorbasıdır ve özellikle Artvin'in iç kesimlerinde yayla, mezra ve dağ köylerinde yaygındır.
(Beyaz) Lahana Çorbası,
Beyaz lahana ince ince doğranarak yoğurt ve çok az un ile yapılan bulamaça su katılarak nane benzeri ve dağlarda yetişen "nişoş" aromalı bitkinin kullanılarak yapılan tere yağlı yoğurt çorbasıdır. Özellikle Artvin'in iç kesimlerinde ; yayla, mezra ve dağ köylerinde yaygındır.
(Gemdimalı) Süt Çorbası,
Gendima (haşlanıp güneşte kurutulmuş buğday tanesi) ile su yerine süt katılarak yapılır.Bir tür, bol sütlü şekersiz (tercihe göre tuz katılabilir) sıcak sütlaç tadını andırır. Özellikle reyhan ve nane katılan bu çorba, Artvin'in iç kesimlerinde yaygındır.
İneğin doğumundan sonraki ilk sütüne denir. Ağoz’a yumurta kırılıp, tuz ve şeker katılıp karıştırılarak yenir. Ağuz katılarak kek de yapılır.
Kesme (Mantılı Süt Yemeği)
Kesme (parça halinde içi boş mantı) su yerine süt katılarak yapılan bir tür çorbadır.
(Siyah) Mercimek Çorbası
İçine erişte biçiminde kesilmiş ev mantısı katılarak siyah mercimek ile yapılır.Üzerine tercihe göre sirke dökülerek servis yapılan bu çorba, Artvin'in iç kesimlerinde yaygındır.
Çinçar (ısırgan otu) Çorbası
Çinçar (ısırgan otu) ile yapıla daha çok sahil ve sahile yakın yerlerde yaygındır.
Şalgam çorbası,
Şalgam (pancar) otu, un, yoğurt ve/veya taze kaymak bulamaçı ile yapılan bu çorba türü daha çok dağ köylerinde yaygındır.
Yemekler;
Motrella,
İpsiz taze fasulye çok az su ile (yağsız) pişirilir.İçine kuru veya taze soğan,öğütülmüş ceviz veya fındık konarak iyice karıştırılarak servis yapılır.Özellikle mısır ekmeği doğranarak sıcak veya taze yenir.Daha çok sahil ve sahile yakın kısımlarda yenir.
Lapurçen,
Bahar aylarında toplanan taze asma (üzüm) yaprağı güneşte kurutulur.İçine salça konulmadan özellikle zeytinyağı ile parça et veya kemikli etle birlikte doğranmış soğan ile pişirilir.
Bahar aylarında toplanan taze asma (üzüm) yaprağı güneşte kurutulur.İçine salça konulmadan özellikle zeytinyağı ile parça et veya kemikli etle birlikte doğranmış soğan ile pişirilir.
Puçuko, Puçiko,
İpsiz taze fasulye güneşte kurutur. Etli ve ekşili olarak yapılır. Özellikle kış aylarında, içine çok az bulgur veya gendime ve salça konarak pişirilir. Tavada salça ve soğanla kavrulan yağ (anuğ) katılır. Lora sarımsak doğranıp sos yapılarak üzerine dökülüp servis yapılır. Tercihe göre üzerine sirke dökülerek yenir.
Pampara,
İlkbaharda kırlarda yetişen, sütlü bir çeşit ot ile yapılan yemek.
Kara lahana,
Yıl boyunca tüm ilçelerde vazgeçilmez geleneksel bir yemektir.Kara lahana, ıspanak büyüklüğünde kesilerek suda iyice pişirilir.Suyu süzüldükten sonra içine mısır kırığı (ğırğıl), tercihe göre taze ekşi erik (veya marmeladı), taze mısır taneleri, acı sivri biber ve domates konularak iyice pişirilir. Üzerine eritilmiş tere yağ konarak servis yapılır.İçine taze pişmiş mısır ekmeği doğranarak afiyetle yenir.
Yıl boyunca tüm ilçelerde vazgeçilmez geleneksel bir yemektir.Kara lahana, ıspanak büyüklüğünde kesilerek suda iyice pişirilir.Suyu süzüldükten sonra içine mısır kırığı (ğırğıl), tercihe göre taze ekşi erik (veya marmeladı), taze mısır taneleri, acı sivri biber ve domates konularak iyice pişirilir. Üzerine eritilmiş tere yağ konarak servis yapılır.İçine taze pişmiş mısır ekmeği doğranarak afiyetle yenir.
Bir çeşit erik yemeği. Erikler ezilir çekirdekleri ayıklanır. Etiyle birlikte pişer.
Koruh,
Kızılcıklar pişirilip, süzülür. Kalan suyu katı bir hal alıncaya kadar kaynatılır. Kızılcık, kiren marmeladı olarak da bilinir. Suyla açılarak yemeklerin yanında yenir. Dağda toplanan pancar veya tarlalarda toplanan yemeklik bitkilerden kurutularak çeşitli yemekler yapılır.
Çinçar (ısırgan otu) yemeği,
Özellikle bahar aylarında taze ısırgan otu ıspanak gibi pişirilir.
Kabaklı Taze Fasulye,
Taze fasulye bol bal kabağı katılarak çok az tuz ve şeker ile pişirilir.
(Bulgurlu) Taze Fasulye,
Taze fasulye, içine çok az bulgur pişirilir.
Taze fasulye, içine çok az bulgur pişirilir.
(Kinzili) Taze Fasulye,
Taze fasulye, yörede salata vb yemeklerde kullanılan ve sevilen bir otsu bitki olan (maydonaza benzer) kinzi katılarak pişirilir.
Taze fasulye, yörede salata vb yemeklerde kullanılan ve sevilen bir otsu bitki olan (maydonaza benzer) kinzi katılarak pişirilir.
Kara Lahana Sarması,Yıl boyunca tüm ilçelerde vazgeçilmez geleneksel bir yemektir. Kara lahana yaprakları suda iyice pişirilir.Suyu süzüldükten sonra özellikle kıymalı içle sarılır.Mısır ekmeği ile afiyetle yenir.
Taze fasulye kızartması,
Taze fasulye özellikle biber, soğan ve patates ile az zeytin yağında buğulanarak kızartılır.
Çarğala (pazı) yemeği,
Yörede bilinen adı ile pazı, ıspanak gibi sulu veya yumurtalı özellikler zeytinyağda pişirilir.
Kabaklı Pilav
Malzemeler:
2 dilim bal kabağı,
2 su bardağı pirinç,
2 yemek kaşığı tereyağı,
1 tatlı kaşığı tuz,
Yemeğin Tarifi;
Pirinci ılık tuzlu suda 1 saat bekletin. Kabağı temizleyip, yıkayın ve küp şeklinde doğrayıp tencereye koyun. 2 bardak su ekleyip, kısık ateşte 15 dakika pişirin.
Tereyağını eritin. Suyu süzülmüş pirinci koyup kısık ateşte 10 dakika karıştırarak kavurun. Üstüne haşlanmış kabak, 3 bardak sıcak su ve tuz koyun. Pilav suyunu çekene kadar pişirin. Ocağın altını kapatıp, pilavı havalandırın. 10 dakika dinlendirip servis yapın.
Pilavlık pirinç ve ince doğranmış bal kabağı birer sıra tencereye konur ve karıştırılmadan az ateşte pişirilir.Tercihen tere yağı kullanılır.
2 su bardağı pirinç,
2 yemek kaşığı tereyağı,
1 tatlı kaşığı tuz,
Yemeğin Tarifi;
Pirinci ılık tuzlu suda 1 saat bekletin. Kabağı temizleyip, yıkayın ve küp şeklinde doğrayıp tencereye koyun. 2 bardak su ekleyip, kısık ateşte 15 dakika pişirin.
Tereyağını eritin. Suyu süzülmüş pirinci koyup kısık ateşte 10 dakika karıştırarak kavurun. Üstüne haşlanmış kabak, 3 bardak sıcak su ve tuz koyun. Pilav suyunu çekene kadar pişirin. Ocağın altını kapatıp, pilavı havalandırın. 10 dakika dinlendirip servis yapın.
Pilavlık pirinç ve ince doğranmış bal kabağı birer sıra tencereye konur ve karıştırılmadan az ateşte pişirilir.Tercihen tere yağı kullanılır.
Ahıska bölgesinde aynı çorba yapılmaktadır. Mayasız hamur sert kıvamlı olarak yoğrulur. Kalınca yufka açılır. Bu yufka ikiye katlanarak, üç parmak eninde parçalara ayrılır. Bu parçalarda dört köşe küçük kareler halinde kesilir. Kaynamakta olan suya dökülür. Pişince ateşten alınır. Soğuk suyla açılmış lor katılır. Ayrı bir tavada kızartılan sarı yağın-tereyağın içine bir avuç kadar kare kesilmiş hamurlar atılarak kızartılır.
Kalaç aşı,
Kalaç Türkleri, Çoruh nehrinin aşağılarında, Artvin-Borçka-Ardanuç-Şavşat kesiminde yaşamışlar ve bu bölgeye adını vermişlerdir. Bayat ekmekler derin bir kaba doğranır. Soğan ve yağ tavada kavrulur. Üzerine suyla açılmış lor konur. Biraz kaynatılır. Ekmeklerin üzerine dökülerek servis yapılır.
Soyulmuş patatesler doğranır. Bir tepsiye daha doğrusu lenger denilen kaba dökülür. Parça et ve soğan ve tereyağıyla birlikte fırına sürülür.
Malzemeler,
1 kg iri parça dana veya kuzu eti
2 adet büyük boy soğan
4-5 adet orta boy patates
1 yemek kaşığı domates salçası
1 çay kaşığı pul biber
1 çay kaşığı karabiber
Sıvı yağ Tuz
Yapılışı,
Etler bir gece önceden satır yardımıyla, satır kıyması çekilir gibi çekilir, ancak etler iri parçalar halinde olmalıdır. Soğanlar yarım ay şeklinde doğranır ve üzerine biraz tuz eklenerek suyunu salana kadar ovulur. Etler ve soğanlar bu aşamada birleştirilir, karabiberi eklenir ve güzelce karıştırılır, üzeri kapatılarak buz dolabında dinlendirilir. Ertesi gün; etler pişirileceği fırın kabına alınır, soyulan patatesler yarım ay şeklinde doğranır, etlerin üzerine alınır. Sıvı yağ, pul biber ve gerekirse tuz eklenir, salça biraz suyla açılarak üzerine gezdirilir, tüm malzemeler karıştırılır, üzeri alüminyum folyo ile kapatılır. Hazırlanan lenger kebabı önceden ısıtılan yüksek derecedeki fırında pişirilir. Pişen yemek biraz dinlendikten sonra sıcak sıcak servis edilir.
Papa,
Mısır unu kaynamakta olan suya yavaş yavaş verilerek karıştırılır. Tuz ilave edilir. Hamur kıvamına gelince ateşten alınarak bir tepsiye dökülür. Ortasında yuvarlak bir şukur açılır. Bu çukura eritilmiş sarı yağ dökülür. Hamurdan alınan parçalar yağa batırılarak yenir. Yanında ayranda içilir.
Ham domates yemeği,
Olmamış domateslerin çekirdekleri çıkarılır. Yağ ve soğanın içine dökülür. Bulgur ve tuz katılarak pişirilir.
Şalgam (Pancar) Yemeği,
Şalgam (pancar) patates yemeği gibi çok az pirinç ve salça ile pişirilir.
Turşu Kavurma,
Özellikle fasulye turşusu ince ince doğranarak soğan (ve pırasa) ile çok az yağ ile buğulanarak kavrulur.Taze pişmiş mısır ekmeği ile afiyetle yenir.
Hamsili Pilav,
Pirinç ve önceden ayıklanmış salamura veya taze hamsi ile birer sıra tepsiye dizilerek fırında pişirilir.
Turşulu Pilav,
Pilavlık pirinç ve ince doğranmış özellikle fasulye turşusu az ateşte pişirilir.Tercihen tere yağı kullanılır.
Hamsi Buğulama,
Kuru soğan ve limon halkalar halinde tepsiye bir sıra dizilir, üzerine ayıklanmış hamsi sıralanır.Üzerine tercihe göre sulandırılmış salça ve bir miktar sıvı yağ eklenir. Az ateşte fırında pişmeye yakın üzerine maydanoz serpilir.
Salamura Hamsi,
Özellikle sahil kesiminde hamsi sezon dışı kullanılmak üzere salamura olarak saklanır.İhtiyaç duyuldukça kullanılır.
Şalgam (pancar) patates yemeği gibi çok az pirinç ve salça ile pişirilir.
Turşu Kavurma,
Özellikle fasulye turşusu ince ince doğranarak soğan (ve pırasa) ile çok az yağ ile buğulanarak kavrulur.Taze pişmiş mısır ekmeği ile afiyetle yenir.
Hamsili Pilav,
Pirinç ve önceden ayıklanmış salamura veya taze hamsi ile birer sıra tepsiye dizilerek fırında pişirilir.
Turşulu Pilav,
Pilavlık pirinç ve ince doğranmış özellikle fasulye turşusu az ateşte pişirilir.Tercihen tere yağı kullanılır.
Hamsi Buğulama,
Kuru soğan ve limon halkalar halinde tepsiye bir sıra dizilir, üzerine ayıklanmış hamsi sıralanır.Üzerine tercihe göre sulandırılmış salça ve bir miktar sıvı yağ eklenir. Az ateşte fırında pişmeye yakın üzerine maydanoz serpilir.
Salamura Hamsi,
Özellikle sahil kesiminde hamsi sezon dışı kullanılmak üzere salamura olarak saklanır.İhtiyaç duyuldukça kullanılır.
Cağ Döneri, Yatık-Döner, Meşhur Yusufeli Çağ Kebabı,
Özellikle iç kesimlerde az yağlı koyun veya dana eti, oğlak eti dilimler halinde şişe takılarak köz üzerinde yatık bir şekilde yavaşça pişirilir. Pişen kısımlar cağ adı verilen küçük şişlere geçirilerek yenir. Tercihen, et parçaları arasına soğan, domates veya taze biber konur. Karabiber ve tuz etin terbiyesinde vazgeçilmezdir.
edilmiş soğanımız baharatlarımızı (reyhan,kırmızı pul biber) ve dilimlenmiş domatesimiz ile bir güzel karıştırılır yoğrulur tuzlanır ondan sonra şişe dizilir ve yatay bir şekilde ateşe verilir kebabımız afiyetle cağlara kesilerek servise sunulur.
Kabak soyulup ufak parçalar halinde doğranır. Bir tepsiye dökülür. Soğan,yağ ve ceviz dökülerek fırına sürülür.
Harşo,
Kızartılmış soğanın üzerine domates konularak yapılır. Biber patlıcanda ilave edile bilir.
Kuymak,
Eriyen ve uzayan (çiçil) peynir tercihe göre beyaz un veya mısır unu, çok az su ve tere yağ/sıvıyağ ile beğendi kıvamına gelene dek tavada karıştırılarak pişirilir. Pişmenin en iyi işareti kuymağın kusması yani yağını salıvermesidir. Tüm öğünlerde baş tacıdır. Pratik ve kolay bulunurluğu bakımından her zaman tercih edilir.
Kaymağın Kuymağı,
Taze kaymak tercihe göre beyaz un veya mısır unu ile beğendi kıvamına gelene dek tavada karıştırılarak pişiriliir. Pişmenin en iyi işaretei kuymağım "kusması" yani yağını salıvermesidir.Daha çok kaymağın bol olduğu yayla ve mezralarda yaygındır.
Mıhlama,
Uzayan(civil) peynir eritilmiş tere yağda bir müddet pişirildikten sonra üzerine çırpılmış yumurta ilave edilerek ekmek banabilecek kıvama geldiğinde özellikler mısır ekmeği ile afiyetle yenir.
Peynir tavalama,
Uzayan(civil) peynir ve tercihe göre süzme yoğurt veya lor eritilmiş tere yağda bir müddet pişirilir.
Taze kaymak tercihe göre beyaz un veya mısır unu ile beğendi kıvamına gelene dek tavada karıştırılarak pişiriliir. Pişmenin en iyi işaretei kuymağım "kusması" yani yağını salıvermesidir.Daha çok kaymağın bol olduğu yayla ve mezralarda yaygındır.
Mıhlama,
Uzayan(civil) peynir eritilmiş tere yağda bir müddet pişirildikten sonra üzerine çırpılmış yumurta ilave edilerek ekmek banabilecek kıvama geldiğinde özellikler mısır ekmeği ile afiyetle yenir.
Peynir tavalama,
Uzayan(civil) peynir ve tercihe göre süzme yoğurt veya lor eritilmiş tere yağda bir müddet pişirilir.
Yöreye özgü peynir çeşitlerinden en özgün olanıdır. Yağdan arındırılmış, oldukça tuzlu ve bitter (acı) bir tadı olan peynir yapılır.
Dügmeç Kuymak,
Bayat ekmek terağda kavrularak (tercihe göre çok az peynir konabilir) genelde kahvaltıda yenir.
Çılbır (Sarmısaklı),
İçine çok az su konan bir tavaya kişi başına bir adet olmak üzere pişirilen yumurta üzerine (tercihe göre sarımsaklı) eritilmiş tere yağ dökülerek afiyetle yenir.
Çılbır (Sütlü),
İçine çok az süt konan bir tavaya kişi başına bir adet olmak üzere pişirilen yumurta üzerine eritilmiş tere yağ dökülerek afiyetle yenir.
Kavurmalı Yumurta,
Kışlık olarak hazırlanan kavurma üzerine çırpılmış yumurta konarak tavada pişirirlir.
Sahanda Yumurta,
Bakır sahan (tabak) içine konan tere yağ içine köy yumurtası konup üzeri bir başka sahan ile örtülerek kendi halinde pişmeye bırakılır.
Kaygana Çılbır (Sarmısaklı),
Yumurta tercihe göre sade veya sebzeli omlet şeklinde tavada pişirilir.
Sığen,
Yeni doğum yapmış ineğin sütünden yapılan ve kendine özgü bir tadı olan yoğurt.
Nağiço,
Koyun kuyruğu kavurması soğuk olarak kahvaltıda katık olarak yenir. İlk önce kuyruk yağını zeytin büyüklüğünde kuşbaşı olarak doğranır. Kızgın sacın üzerine dökün, kuyruk yağı pembeleşince üzerine kuşbaşı etleri ekleyin, Etler pişinceye kadar kavurunuz. Etleri 1 dakika kadar kavurduktan sonra, tuz karabiber ve pul biberi atın. Sacın üzerine bir kapak örtün ve ocağı söndürün, Kapak sacın üzerinde 2 dakika durduktan sonra kavurma hazırdır.
Kavrulmuş Zeytin,
Yörede Çoruh şeridinde yetişen zeytinlerin en kalitelisi özellikle az ısıda fırında çok az kavrulur. Kendine özgü lezzeti ve kısa sürede tüketilmesi zorunluluğu ile az üretildiği için yörede çok makbuldür.
(Ceviz/Fındıklı) Cacık
Rendelenmiş salatalık ve öğütülmüş ceviz/fındık içine su katılmamış yoğurt ile karıştırılır.Üzerine tercihe göre nane veya yörede yetişen reyhan konarak servis yapılır.
Boran (pazı veya ıspanaklı yoğurt),
Suda haşlanmış ıspanak veya pazı yaprağı cacık şeklinde yenir.
Lorlu Pekmez,
Taze tuzsuz lor üzerine yöre pekmezi dökülerek tahinli pekmez kıvamında kahvaltılık olarak yenir.
Haşlanmış Mısır,
Karlı kış günlerinde yazdan haşlanarak kurutulmuş mısır taneleri suda pişirilerek kaşıkla eğlencelik olarak sıcak yenir.
Çaşur,
Yörede Çoruh şeridinde yetişen zeytinlerin en kalitelisi özellikle az ısıda fırında çok az kavrulur. Kendine özgü lezzeti ve kısa sürede tüketilmesi zorunluluğu ile az üretildiği için yörede çok makbuldür.
(Ceviz/Fındıklı) Cacık
Rendelenmiş salatalık ve öğütülmüş ceviz/fındık içine su katılmamış yoğurt ile karıştırılır.Üzerine tercihe göre nane veya yörede yetişen reyhan konarak servis yapılır.
Boran (pazı veya ıspanaklı yoğurt),
Suda haşlanmış ıspanak veya pazı yaprağı cacık şeklinde yenir.
Lorlu Pekmez,
Taze tuzsuz lor üzerine yöre pekmezi dökülerek tahinli pekmez kıvamında kahvaltılık olarak yenir.
Haşlanmış Mısır,
Karlı kış günlerinde yazdan haşlanarak kurutulmuş mısır taneleri suda pişirilerek kaşıkla eğlencelik olarak sıcak yenir.
Çaşur,
Kayalık ve yüksek alanlarda yetişen otsu bir bitki olan çaşur turşu şeklinde salamura olarak kahvaltıda veya diğer öğünlerde yenir.Yumurtalı ıspanak gibi de pişirilebilir.
Küme,
Diğer illerde sucuk olarak da bilinen üzüm veya dut şırası, fındık veya ceviz içi ile yörede yapılan kümenin kendine has bir lezzeti vardır.
Pestil,
Küme maltının bez üzerine yayılarak (özellikle ceviz ve fındık konmaksızın) kağıt kalındığında kurutulmuş şeklidir.
Kesme,
İçine ceviz veya fındık konmamış sade pestilin kalınca kesilip kurutulmuşudur.
Papa,
Pekmez veya koyu marmelat mısır unu veya beyaz un ile malt kıvamında ateşte pişirilir; tercihe göre sıcak veya soğutularak (üzerine fındık veya ceviz konarak) yenir.
Kağ (meyve kurusu),
Doğranarak güneşte kurutulmuş meyve özellikle uzun kış günlerinde çerez gibi yenir.
Çam sakızı,
Yöre ormanlarında yetişen köknar ağacı reçinesi sakız olarak çiğnenir..
Tatlılar;
Küme,
Diğer illerde sucuk olarak da bilinen üzüm veya dut şırası, fındık veya ceviz içi ile yörede yapılan kümenin kendine has bir lezzeti vardır.
Pestil,
Küme maltının bez üzerine yayılarak (özellikle ceviz ve fındık konmaksızın) kağıt kalındığında kurutulmuş şeklidir.
Kesme,
İçine ceviz veya fındık konmamış sade pestilin kalınca kesilip kurutulmuşudur.
Papa,
Pekmez veya koyu marmelat mısır unu veya beyaz un ile malt kıvamında ateşte pişirilir; tercihe göre sıcak veya soğutularak (üzerine fındık veya ceviz konarak) yenir.
Kağ (meyve kurusu),
Doğranarak güneşte kurutulmuş meyve özellikle uzun kış günlerinde çerez gibi yenir.
Çam sakızı,
Yöre ormanlarında yetişen köknar ağacı reçinesi sakız olarak çiğnenir..
Tatlılar;
Hasuta,
Pekmez veya şeker nişasta az su ile tere yağda malt kıvamında pişirilir, sıcak servis yapılır.Özellikle, bebek,çocuk ve hasta yemeği olarak bilinir.
Laz Böreği,
Köy yumurtası, tere yağ, süt ve şekerle yapılan karışım birkaç kat yufka arasına konarak fırında pişirilir. Pişmeye yakın üzerine karabiber taneleri serpilerek sıcak veya soğuk olarak afiyetle yenir.
Laz Böreği,
Köy yumurtası, tere yağ, süt ve şekerle yapılan karışım birkaç kat yufka arasına konarak fırında pişirilir. Pişmeye yakın üzerine karabiber taneleri serpilerek sıcak veya soğuk olarak afiyetle yenir.
Şoti Baklava,
Saçda kavularak kurutulmuş yufka aralarına öğütülmüş ceviz veya fındık konarak yapılır; pişirildikten sonra üzerine baklava ağdası dökülür.Ağda baklavanın içine sinmesinden sonra servis yapılır.
Kağ (kuru meyve) hoşafı,
Doğranarak güneşte kurutulmuş meyve ile yapılır.
Doğranarak güneşte kurutulmuş meyve ile yapılır.
Erişte tatlısı;
İnce ince kıyılmış yufka fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır.Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra içine şeker katılarak tere yağda döndürülerek servis yapılır.
İnce ince kıyılmış yufka fırında kavrularak kurutulur ve yıl boyunca saklanır.Üzerine kaynar su gezdirildikten sonra içine şeker katılarak tere yağda döndürülerek servis yapılır.
Silor tatlısı,
İnce boru şeklinde sarılmış yufka birkaç santim genişliğinde kesilerek kurutulur ve yıl boyunca saklanır.Üzerine kaynar su ve tere yağ gezdirildikten içine şeker katılarak fırında pişirilir.
İnce boru şeklinde sarılmış yufka birkaç santim genişliğinde kesilerek kurutulur ve yıl boyunca saklanır.Üzerine kaynar su ve tere yağ gezdirildikten içine şeker katılarak fırında pişirilir.
Kayısefe,
Doğranarak güneşte kurutulmuş meyve (özellikle kayısı ve erik kurusu) içine öğütülmüş ceviz veya fındık katılarak çok az su ve tere yağ ile tavada karıştırmadan pişirilir.Tatlı veya yemek şeklinde yenir.
Fırında Elma/Ayva;
Fırında Elma/Ayva;
Bütün elma veya ayva özellikle kış aylarında fırında pişirilir.
Zurbiyet;
Zurbiyet;
Kızdırılmış tere yağına bal, pekmez veya şeker ağdası ilave edilerek sıcak yenen tatlıdır. Tabağa konulan pekmezin üzerine eritilmiş tereyağı dökülür.
Elma Yemeği;
Dilimlenmiş elma çok az su şeker ve su ile pişirilir, üzerine öğütülmüş fındık veya ceviz dökülerek servis yapılır.
Dilimlenmiş elma çok az su şeker ve su ile pişirilir, üzerine öğütülmüş fındık veya ceviz dökülerek servis yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder