Translate

25 Ocak 2013 Cuma

Genellikle büyük yerleşim merkezlerinin üzerinde toplanan kirli hava...

Smog,
Dumanlı sis.
Genellikle büyük yerleşim merkezlerinin üzerinde toplanan kirli hava.
Büyük yerleşim merkezlerinin üzerinde toplanan kirli hava. 

Endüstriyel işlemlerden ve otomobil egzoz gazlarından kaynaklanan hidrokarbon ve azot oksitleri emisyonlarının kirlettiği havada kuvvetli güneş ışığının etkisiyle gerçekleşen fotokimyasal tepkimenin oluşturduğu duman ya da pusa smog denmektedir. 

Hava kirliliğinin bir ifadesidir. Duman ve sis kelimelerinin ingilizce smoke-fog birleşiminden smog olarak türetilmiştir.

İngiltere, Londra’da Aralık 1952’de hava kirliliğinden yani esas olarak smog nedeniyle 4500 kişi hayatını kaybetmiştir. Özellikle endüstrinin yoğun olduğu büyük şehirlerde oluşan soğuk ve ağır hava, üst kısımda bulunan hafif ve sıcak hava tabakası sebebiyle yükselemez. Rüzgâr olmadığı zaman dağılmaz. Soğuk havadaki zararlı maddeler artar, egzoz gazları, kalorifer ve fabrika bacalarından çıkan zararlı maddeler zemine yakın hava tabakalarında birikir. Bunlar kalp, damar ve solunum hastalıklarında öldürücü etki yapabiliyor.

18 Ocak 2013 Cuma

pılmak için kesilmiş torik balığı parçası ...

Takoz, (Rumca).
Lakerda yapılmak için kesilmiş torik balığı parçası. 
Dilimlenmiş torik balığı parçaları.
Palamut, torik vb. balıklardan dilim dilim kesilerek yapılan salamuraya Rumcada Lakerda denir. Bu Lakerda yapımında kullanılan kesilmiş torik balığı parçalarına takoz denir. 
Dilim dilim kesilmiş palamut, torik gibi balıkların, takozların uygun bir kap içerisinde kuru tuzla salamura edilmesiyle elde edilen ürüne Lakerda denir.

Takoz kelimesinin diğer anlamları;
Bir eşyanın altına kıpırdamadan dik durması için yerleştirilen ağaç kama, kıskı. 
Bir taşıtın kaymaması, kımıldamaması için tekerlekleri altına yerleştirilen tahta, plastik vb. engel. 
Çivi çakmak için duvarın içine yerleştirilen ağaç parçası. 
Kızaktaki geminin, üstünde oturduğu ağaçlardan her biri. 
Lakerda yapılmak için kesilmiş torik balığı parçası. 
Argoda Kaba saba insan.
Genellikle bir yanı 15 cm.yi aşmayan, dördül kesitli haddelenmiş uzun metal parça.
Kalın ağaç başları.

Osmanlıcada Takoz,
Döşem araçlarının yerlerine kurulabilmeleri için duvar içine gömülü konan piramit biçiminde kesik dörtgen ağaç parçası.


Lakerda nasıl yapılır;
Lakerda için torik yoksa palamut balığı taze, sert, büyük, iri, ve diri olmalıdır. Balığın önce yüzgeçleri temizlenir. Balığın kuyruğu uç kısmından yaklaşık 4 -5 cm. çok keskin bir bıçakla kesilir. Baş kısmı ise yan yüzgeçlerin hizasından kesilir. Bu arada kesilen kuyruk ve baş kısımları çorba yapımında veya pilaki için kullanılabilir. Balığın kalan kısmının iç organları temizlenir. Bunun için anüs deliğinin biraz önünden bir kesik atılarak iç organları tamizlenir. Geriye kalan gövdesi üç eşit parçaya, 7-8 cm. kalınlıkta takoz denilen dilimler halinde kesilir.

Yorgan ipi takılmış yorgan iğnesi veya süpürge teli ile kesilen palamut takozunun omur iliği ve kan kanalı iyice temizlenir. Beyaz ince ip ile birlikte ilikte çıkar. Ancak iyice emin olmak gerekir. Balığın iç organları, bağırsak ve zar altındaki kan, kan pıhtıları mutlaka çok iyi temizlenmelidir. İyice temizlenen takozlar yıkanır ve temiz, serin ve tatlı bir suda 20 dakika bekletilerek kalan kan temiz buzlu suyun içinde bir süre bekletilir. Esasen 15 –20 saat suda bekletilir ve bu esnada 3-5 saat arayla su değiştirilir. Su soğuk temiz hata buzlu olması takozların diri kalması sağlanır. Amaç kan iyice temizlenmelidir. Daha sonra suyun süzülmesi için kevgir-süzgeçte bekletilir.


Kalın turşu tuzu ile tepsi içinde takozlar tuzlanır. Lakerda geleneksel olarak tahta fıçılara kurulur. Şimdiki zamanlarda teneke, cam kavanoz veya plastik bidonlara da kurularak yapılabilir. Ama makbul olanı tahta fıçılarda olanıdır. Hazırlanan kabın dibine 1 cm kalınlığında iri tuz döşenir. Bunun üzerine takozların kesik tarafları alta ve üste gelecek şekilde yani takozların kesik tarafları tuz ile temas edecek şekilde sıkı sıkı dizilir ve üstüne defne yaprağı konulur. Birinci sıra üzerine tekrar bir tabaka kalın tuz serilir. Bu tuz balıkların üstünü örtmelidir.  İkinci sıra aynı şekilde dizilir. Katlar bu şekilde yapılarak dizilir. 


Böylece kullanılan kap doldurulur. En üstüne de tuz serilir. Kabın üstünü tamamen kapatacak şekilde ahşap tahta üzerine taş veya mermer ağırlık olarak konularak baskı yapılır. Sonrada baskı taşının üstünü geçene kadar su doldurulur. Kabın ağzı kapatılır. Serin, güneş görmeyen bir yerde 2-3 hafta bekletilir. Bu zaman içinde balık su ve yağ salar. Üstte biriken yağ kaşık ve kağıt havluyla alınır. Lakerda 20-30 gün sonra yenmeye hazırdır.

Lakerda yiyeceğiniz zaman 10 veya 15 saat önceden çıkarılır. 

Çıkarılan takozlar sirke veya limonlu su içinde bekletilir. Böylece takozlar fazla tuzu atar. Sonra elle küçük parçalar haline getirilen lakerda üstüne karabiber, limon/sirke ve maydanoz konularak süslenir. Halka dilimlenmiş kırmızı soğan, roka ve rakı ile afiyetle yenir. 

4 Ocak 2013 Cuma

Hastalık derecesine varan kitap tutkusu ...


Bibliyomani, 
İngilizce Bibliomania,
Hastalık derecesine varan kitap tutkusu.
Hastalık derecesine varan kitap sevgisi, kitap düşkünlüğü. 
Kitap deliliği . 
Kitap Bağımlılığı,
Kitap toplama, kitap edinme konusunda duyulan aşırı tutku. 

Kitap toplama ya da biriktirmenin sosyal ilişkilerin ve sağlığın zarar gördüğü bir noktaya kadar ilerlemesini içeren obsesif kompülsif bir bozukluktur.

Bibliyomani (bibliomania) terimi Manchester Kraliyet Hastanesinden Dr. John Ferriar tarafından yakıştırılmış ve günümüze kadar gelmiştir.

Zeytine benzer meyvesi sakız gibi çiğnenen bir palmiye türü...

Arek, 
Areka
Areka Palmiyesi,
Arek Palmiyesi 

Seylan Kaşusu, 
Betel Cevizi,  
Betel Palmiyesi.
Kaşu Arekası.
Areca catechu
Arekanuss, 
Arek Cevizi
Felfelek Cevizi

Palmiyegillerden, Palmengewaechse, Arecaeae (Palmae)
Arek cevizinden eldeedilen ekstre natürel ilaç yapımında kulanılır ve güneydoğu Asyada hazırlanan özel bir karışımı çiğnenir.

Palmiyegillerin altgrubu olan arekagillere dahil olan bitkinin takriben 50 türü mevcuttur ve bunlardan sadece kaşu Arekası kulanılır. Güneydoğu Asyalılar tarafından binlerce yıldırbetel biber yaprağı, arek cevizi ve sönmüş kireç karışımından eldeedilen madde çiğnenir ve çiğneyenlere esrarkeşlerde olduğu gibi kendinden geçer gibi haller olur. Günümüzde halla 100 milyon insanın bu şekilde Arek kulandıkları bilinmektedir. 

Vatanı Malezya olan bitki buradan Endonezya, Pakistan, Hindistan ve doğu Afrika ülkelerine kadar yayılmıştır. Boyu 10-25 metre boyunda uzunca silindir gibi bir gövde ve tepeden şemsiye gibi yanlara sarkan kanat yapraklara sahiptir. Kanat yaprakları uzunca bir sap üzerindedir ve kanat yaprakları 30-60 adet yeşil renkli, şerit şeklinde uzun yanyapraklardan oluşur.

Erkek çiçekleri üst kısımlarda güzel kokulu ve beyaz renkli dişi çiçekleri ise yaprakların alt kısmında üzüm salkımı gibi topluca biraradadır. Meyveleri önce beyaz sonra yeşil ve tam olğunlaşınca sarı ve nihayet esmer veya turunç bir renkte tavuk yumurtası büyüklüğündeki meyvelerin iç kısmında 2-3 cm çapında küre veya küremsi sert kabuklu çekirdekleri (cevizleri) vardır. Kulanılan kısmı bu cevizleridir.

Arek meyveleri olgunlaştıktan sonra kauçuk gibi olan kabukları soyulur ve ortaya çeviz büyüklüğünde esmer veya turuncu çok sert kabuklu cevizleri ortaya çıkar. Arek cevizleri ya kurutulduktan sonra toz haline getirilir veya doğal ilaç yapımında kulanılır.
 
Günümüzde başta at, inek ve köpek gibi hayvanlardaki tenya, solucan ve kurtlara karşı kulanılmaktadır. Güneydoğu Asya ülkelerinde 100 milyona yakın insan betel biber yaprağı (piper betle) içine sönmüş kireç, kaşu (tanın akasyasından ) ve arek ceviztozuyla karştırılarak eldeedilen madde saatlerce çiğnenir.

Bu çiğneme sırasında alkaloitlerden: Arecolinin daha az etkili olan arecaidine dönüşmesi ve ayrıca alınan droğun bir anda aniden değil saatlerce süren çiğneme ile yavaş yavaş alınması nedeniyle alkaloitler vücutta yoğunlaşmaz.

Arek ceviztozu veya ekstresinin yüksek oranda alınması zehirlenme ve hatta ölüme neden olabilir. Sürekli olarak ömürboyu arek ceviztozu karışımı çiğneyenlerin ağıziçi kanserine yakalanmaları mümkündür.




















Kaynakça;
http://www.dogaltedavi.org/