Translate

18 Ocak 2013 Cuma

pılmak için kesilmiş torik balığı parçası ...

Takoz, (Rumca).
Lakerda yapılmak için kesilmiş torik balığı parçası. 
Dilimlenmiş torik balığı parçaları.
Palamut, torik vb. balıklardan dilim dilim kesilerek yapılan salamuraya Rumcada Lakerda denir. Bu Lakerda yapımında kullanılan kesilmiş torik balığı parçalarına takoz denir. 
Dilim dilim kesilmiş palamut, torik gibi balıkların, takozların uygun bir kap içerisinde kuru tuzla salamura edilmesiyle elde edilen ürüne Lakerda denir.

Takoz kelimesinin diğer anlamları;
Bir eşyanın altına kıpırdamadan dik durması için yerleştirilen ağaç kama, kıskı. 
Bir taşıtın kaymaması, kımıldamaması için tekerlekleri altına yerleştirilen tahta, plastik vb. engel. 
Çivi çakmak için duvarın içine yerleştirilen ağaç parçası. 
Kızaktaki geminin, üstünde oturduğu ağaçlardan her biri. 
Lakerda yapılmak için kesilmiş torik balığı parçası. 
Argoda Kaba saba insan.
Genellikle bir yanı 15 cm.yi aşmayan, dördül kesitli haddelenmiş uzun metal parça.
Kalın ağaç başları.

Osmanlıcada Takoz,
Döşem araçlarının yerlerine kurulabilmeleri için duvar içine gömülü konan piramit biçiminde kesik dörtgen ağaç parçası.


Lakerda nasıl yapılır;
Lakerda için torik yoksa palamut balığı taze, sert, büyük, iri, ve diri olmalıdır. Balığın önce yüzgeçleri temizlenir. Balığın kuyruğu uç kısmından yaklaşık 4 -5 cm. çok keskin bir bıçakla kesilir. Baş kısmı ise yan yüzgeçlerin hizasından kesilir. Bu arada kesilen kuyruk ve baş kısımları çorba yapımında veya pilaki için kullanılabilir. Balığın kalan kısmının iç organları temizlenir. Bunun için anüs deliğinin biraz önünden bir kesik atılarak iç organları tamizlenir. Geriye kalan gövdesi üç eşit parçaya, 7-8 cm. kalınlıkta takoz denilen dilimler halinde kesilir.

Yorgan ipi takılmış yorgan iğnesi veya süpürge teli ile kesilen palamut takozunun omur iliği ve kan kanalı iyice temizlenir. Beyaz ince ip ile birlikte ilikte çıkar. Ancak iyice emin olmak gerekir. Balığın iç organları, bağırsak ve zar altındaki kan, kan pıhtıları mutlaka çok iyi temizlenmelidir. İyice temizlenen takozlar yıkanır ve temiz, serin ve tatlı bir suda 20 dakika bekletilerek kalan kan temiz buzlu suyun içinde bir süre bekletilir. Esasen 15 –20 saat suda bekletilir ve bu esnada 3-5 saat arayla su değiştirilir. Su soğuk temiz hata buzlu olması takozların diri kalması sağlanır. Amaç kan iyice temizlenmelidir. Daha sonra suyun süzülmesi için kevgir-süzgeçte bekletilir.


Kalın turşu tuzu ile tepsi içinde takozlar tuzlanır. Lakerda geleneksel olarak tahta fıçılara kurulur. Şimdiki zamanlarda teneke, cam kavanoz veya plastik bidonlara da kurularak yapılabilir. Ama makbul olanı tahta fıçılarda olanıdır. Hazırlanan kabın dibine 1 cm kalınlığında iri tuz döşenir. Bunun üzerine takozların kesik tarafları alta ve üste gelecek şekilde yani takozların kesik tarafları tuz ile temas edecek şekilde sıkı sıkı dizilir ve üstüne defne yaprağı konulur. Birinci sıra üzerine tekrar bir tabaka kalın tuz serilir. Bu tuz balıkların üstünü örtmelidir.  İkinci sıra aynı şekilde dizilir. Katlar bu şekilde yapılarak dizilir. 


Böylece kullanılan kap doldurulur. En üstüne de tuz serilir. Kabın üstünü tamamen kapatacak şekilde ahşap tahta üzerine taş veya mermer ağırlık olarak konularak baskı yapılır. Sonrada baskı taşının üstünü geçene kadar su doldurulur. Kabın ağzı kapatılır. Serin, güneş görmeyen bir yerde 2-3 hafta bekletilir. Bu zaman içinde balık su ve yağ salar. Üstte biriken yağ kaşık ve kağıt havluyla alınır. Lakerda 20-30 gün sonra yenmeye hazırdır.

Lakerda yiyeceğiniz zaman 10 veya 15 saat önceden çıkarılır. 

Çıkarılan takozlar sirke veya limonlu su içinde bekletilir. Böylece takozlar fazla tuzu atar. Sonra elle küçük parçalar haline getirilen lakerda üstüne karabiber, limon/sirke ve maydanoz konularak süslenir. Halka dilimlenmiş kırmızı soğan, roka ve rakı ile afiyetle yenir. 

Hiç yorum yok: