Mardin yöresine özgü mercimek köftesi ...

Bello,

Mardin yöresine özgü mercimek köftesine verilen ad.
Yemeklik doğranmış bir baş soğan iki çorba kaşığı margarin veya tereyağ ile biraz kavrularak öldürülür. Üzerine iki tatlı kaşığı salça katılıp, karıştırılır ve ateşten indirilir. Yan tarafta iki su bardağı kırmızı mercimek temizlenip, yıkanır. 
Sonra dört su bardağı su ile mercimekler haşlanır.  Haşlanmış sararan mercimekler suyunu çektikten sonra ateşten alınır. İçine bir su bardağı ince bulgur, bir tatlı kaşığı tuz ve bir tatlı kaşığı pul biber, dört tatlı kaşığı kimyon ile bir tutam karabiber katılarak karıştırılır. Tencerenin kapağı kapatılır. Yaklaşık 15 dakika bekletilir. Bir demet maydanoz ve yeşil soğan  ince ince kıyılır. Maydanoz ve soğanlar karıştırılır.  Hazırlanan malzemeler hep birlikte mercimekle bulgura ilave edilir. Hazırlanan harç köfte biçiminde elle şekillendirilir. Servise hazır olan bellomuzun üzerine yarım limon sıkarak tatlandırın. Afiyet olsun.

Bello kelimesinin diğer anlamları; 
Yaltaklanan kimse, dalkavuk. 
Yüzsüz, utanmaz, boşboğaz.


Mardin yöresinin yemekleri;

Çorbalar; 
Çoban çorbası (Lebeniye), Çorten, Kişk, Un çorbası, Mercimek çorbası, Kelle Paça, Nohut çorbası, Ginedir çorbası, Domates çorbası. 


Dolma ve sarmalar; 
Lahana dolması, Pazı ve Yaprak (Asma) sarması, Patlıcan Dolması, Biber Dolması,  Kaburga Dolması, Kabak Dolması, Hindi Dolması, Mumbar, Kuzu dolması, Ekşili karışık dolma (kabak, patlıcan, dolma biberi, kuzu kıyma,  kuyruk yağı, pirinç, salça, soğan, domates, sivri biber, kuzu pirzola ve sumak ile ekşilendirilmiş dolma).
İşkembe Dolması(Kibe),


Etli yemekler; 
Kibbe, Dobo (Kuzu kol, karabiber, yenibahar, sarımsak, yoğurt  ile yapılan yemek), Güveç, Alluciye, Dahudiyet, Incasiye ( saray mutfağından), Sembusek (kapalı lahmacun), Malzum, Mardin Çiğköftesi, Firkiye (iri kuşbaşı, badem çağlası, salça, taze soğan, maydanoz ile yapılır),  Güveç, Havuç Türlüsü, Kışke (kol-koyun, nohut, buğday, ile yapılan bir yemek),

Köfte ve Kebaplar; 
Mardin Kebabı , Yoğurtlu kebap, Satır köfte, Ikbebet (haşlanmış içli köfte), Soğan Kebabı, Patates Kebabı, Aya Köfte - kızarmış içli köfte (irok), Çiğköfte, Mercimekli Köfte (Bello), 
Cevizli İçli Köfte, 
Kitel Raha(ince bulgur, dövülmüş buğday, kıyma, soğan, kişniş ve maydanoz ile yapılan köfte),  
Patlıcan Kebabı (Maldum).


Hamur işleri; 
Kapalı lahmacun (sembusek), Cevizli Börek, Susamlı Patates Böreği, Lor Böreği, Kiliçe-Kliçe (Mardin Çöreği-mevlüt çöreği, un, şeker, süt ve mahlep, tarçın, anason gibi baharatlarla yapılır).
 
Pilavlar;  

Kınnebreli Pilav(Kinebre otu ile yapılan bulgur pilavı), Ciğer Pilavı, İmceddere,  Şehriyeli Bulgur Pilavı(Bırgıl), Mercimekli Pilav, Gasore, Ihşene, Çoban Pilavı, Yarma Pilavı, Nohutlu Bulgur Pilavı, Maklube(kuşbaşı et, Pirinç, bezelye, patates, mısır, nohut, havuç ile yapılan bir pilav).

 
Salatalar ve turşular; 
Ebegümeci, Acur salatası, Nar salatası, Rami, Hıyar, İşfelleh, Yeşil Zeytin, Dağ Hıyarı, Yeşil Nohut Turşusu.

Tatlılar; 
Mahlep Tatlısı, Zingil, Zerde, İpsise, Harire(pekmez, süt, şeker, un, nişasta, toz tarçın ve İri ceviz ile yapılan bir tatlı ), Peynir helvası, Sütlaç, Davk Bi Dips, Peynir Helvası, Kahriye-Kahıyye tatlısı(Bir tür peynir tatlısı), Aşure, Un Helvası, Davk İl May-Dokulmay (maya, şeker,tuz, un, pekmez ve ceviz ile yapılan bir hamur tatlısı), Tahinli Helva, Pekmezli yoğurt, İsfire(Pekmezli omlet), Pestil kavurması(pekmez, pestil ve yumurta ile yapılan bir tatlı).

Tuzlular;
Icce, Kişnişli ve Kırmızı Pul Biberli Tandır Çöreği.

İçecekler; 
Nar suyu, üzüm suyu, sumak ve bakır tas içinde kaşıkla içilen ayran, yemeklerin üzerine Acı Kahve (Mırra) içilir.