Aksülümen, Bilimsel adı cıva biklorürdür. (sülümen ya da süblime de denir),
Cıva, oda sıcaklığında sıvı durumda olan tekmetal olup, havada oksitlenmez. Isıtılırsa 350°C’ta yavaş bir yükseltgenmeye uğrayarak yüzeyi kırmızı HgO katmanıyla örtülür. Sıcak, derişik nitrik ve sülfürik asitlerde kolayca çözünür. Alkalilerde çözünmez. Metalik cıva buharı ve çoğu bileşikleri zehirlidir. Bileşikleri sentezlerde çok kullanılır. Periyodik cetvelin IA, IB, IIA, IIB grubu metalleri ve kurşun ya da kalayla kolayca alaşımlar (malgama, amalgam) verir. Gümüş-kalay-cıva malgaması diş dolgusu olarak kullanılır. Metalik cıva, alaşımlarından başka çeşitli elektrotların yapımında, barometre ve termometrelerde, hava boşaltma tulumbalarında ve cıva-buharlı lambalarda kullanılır. Cıva-buharlı lamba, mor ötesi ışınımı bol bir beyaz ışık verir. Cooper-Hewitt lambası da denen bu lambalar fotoğrafçılıkta ve tıp alanında da kullanılır.
Renksiz, kristal yapılı bir katı olan cıva (2) klorür ya da süblime, çok zehirli olmakla birlikte, seyreltik çözelti hâlinde antiseptik olarak, ayrıca mantar öldürücü ve polimerleştirme işleminde katalizör olarak kullanılır. Doğada beyaz, rombik kristaller hâlinde bulunan cıva (2) klorür ve elektrot olarak da kalomel ve cıva içeren pil (Weston pili), standart bir elektromotor kuvvet verir. Cıva (2) sülfür (HgS) siyah renktedir. Kırmızı HgS vermiyon adıyla boya olarak kullanılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder