Zeytin Cinsi, Zeytin Çeşitleri ve türleri ...

Akdeniz uygarlığının sembolü olan zeytin ağacı, tarih boyunca bu bölgede kurulan tüm uygarlıkların temelini oluşturmuştur. Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığı kabul edilmekte ve "Zeytin bütün ağaçların ilkidir." denilmektedir. Zeytinin, insanlık tarihindeki önemine tüm kutsal kitaplarda, yaradılış ve kuruluş efsanelerinde yer verilmektedir. Arkeolojik ve jeolojik buluntular da zeytinin M.Ö. 6000 yılından beri kullanıldığını göstermektedir. Zeytinden yağ elde edilmesinde kullanılan ilk yöntem, zeytinlerin önce ayakla ezilmesi ve sıcak su ile yağının alınması şeklinde olmuştur. Bugün için dünya üstünde bulunmuş en eski zeytinyağı tesisi, M.Ö. 6. Yüzyıla aittir ve İzmir' in Urla ilçesi yakınlarındaki antik Klazomenai kentinde bulunmaktadır. Daha sonraları Romalılar zeytinin iki taş arasında ezilmesine dayanan yöntemi bulmuşlardır. İlk zamanlarda taşın dönmesi insanlar tarafından sağlanırken, daha sonra bu iş için hayvan gücünden yararlanılmıştır. Zamanla, ezilen zeytin hamurunun sıkıştırılması için Arşimet vidasının döndürülmesi ile oluşturulan basınçtan faydalanılmıştır. Mengene tabir edilen bu usul günümüzde de halen kullanılmaktadır. XIX. Yüzyılda buharın kullanılmaya başlaması ile zeytinyağı sanayiinde yeni bir döneme girişilmiş ve daha yüksek basınçla daha fazla zeytin işleme olanağı doğmuştur. Bu iş için kullanılan hidrolik presler teknolojik gelişmelere paralel olarak dizel motoru ve elektrikle çalışabilecek biçimde geliştirilmiş ve zamanla günümüzde kullanılan en modern sistem olan kontinü tesislere dek gelinmiştir.

Zeytinyağı bu süreç boyunca Akdeniz insanının önemli bir gıdası olması yanı sıra, Akdeniz ticaretinin de temelini oluşturmuş ve sadece bir besin maddesi olarak değil aynı zamanda ışık kaynağı, sağlık ve güzellik iksiri olarak da kullanılmıştır.

Zeytinin Türleri;

Yeşil Zeytin; Sonbahar aylarında yeşil taneler renk atmaya başladığında toplanırlar. emizlenip boylarına göre ayrıldıktan sonra büyük havuzlarda acılığı gitsin diye sudkostik eriyiği ile yıkanır. Ardından havuzdaki zeytinler temiz su ile 3-4 defa yıkanır ve fıçılara doldurularak üzerlerine dökülen tuzlu salamura suyu ile 2-2,5 ay bekletilirler.

Siyah Zeytin; Dünyada en çok Türkiye ve Yunanistan’dan çıkar. İki türlü hazırlanır. Suda salamura ve kuru salamura. Zeytinler kalın tuz ile birlikte bir fıçıya dizilir ve üzerlerine su koyularak kapağı kapatılır. 30 gün kadar bekletilir. Bu Suda Salamuradır. Kuru Salamura ise, zeytinlerin kalın tuzla beraber küfelere dizilerek 15 gün bekletilmesi ile yapılır.

Zeytinin Çeşitleri;

Ada zeytini - Akzeytin(İzmir Çekişte) - Aşıyel-Ayvalık-Azman

Belluti

Çakır(İzmir)-Çelebi(İznik)-Çilli(Kemalpaşa)- Çekişte,

Dilmit-Domat(Akhisar)

Edremit(Ayvalık) - Eğriburun(Nizip)- Emiralem(Menemen) - Çekişte Erkence(İzmir) - Eşek

Gemlik- Gerali - Girit Ulağı - Goloz - Gülümbe,

Halhalı(Derik)-Haşebi(Hatay)-Hurma-Hursuki

Kalamata(Karamürsel)-Kalembezi(Gaziantep-Nizip) - Kan Çelebi(Gaziantep)-Kaplık- Kara - Karaca- Karayaprak-Kırma- Kıvırcık-Kiraz(Topan ve Oval adlı iki tipi var.)

Manzanilla, Manzanillo-Melkabazı-Memecik- Memeli - Midilli

Otur(Artvin)

Provens

Samanlı (Karamürsel)-Sarı Ulak-Sati(Karadeniz)-Savrani, Saurani (Hatay)-Suzeytini(Edincik, Erdek)

Şakran

Taşarası- Tatayn (Nizip) - Tekir-Tirilye-Topan(Aydın) - Topak,

Ulak-Uslu

Zoncuk,

Zeytin Cinsleri;

• Teneke tipi zeytin
• Salamura tipi zeytin
• Sele zeytin
• Konfit zeytin
• Çizme yeşil zeytin
• Sofralık yeşil zeytin
• Kalamata Tipi
• İspanyol Tipi