Translate

15 Ekim 2013 Salı

Anaerkil, Anaerkillik ...

Matriarkal. (İng. Matriarchal, Fr. Matriarcal ),
Maderşahi, 
Maderşahilik, Metrielil.
Anaerkil.
Anaerkillik.
Ana erki temeline dayanan, 

Aile ve devlet idaresinde annenin veya anne soyundan gelen en yaşlı bir kadının hakim olduğu toplum düzenine anaerkil düzen denir. Kadının toplumda ana olarak etkin (baskın-başat) olmasıdır. Anaerkil kelimesi tıpkı ataerkil kelimesi gibi türkçedir. 

Ancak esas itibariyle anaerkillik manasında matriarka kelimesi, Latince mater (anne) ve Yunanca achein (hükmetmek) kelimelerinden türeyerek Fransızca'ya oradan da Türkçeye de geçmiştir. Bu anlamda anaerkilliğe dayanan, temeli ana erki olan anaerkil, matriarkal veya maderşahi de denir ve bir toplumsal örgüt düzeni olarak görülür. 

Temelini kadının üstünlüğü fikri oluşturuyor. Kadınlar soyu oluşturuyor. Kadın hakimiyeti ön plandadır. Bu tür toplumsal düzende kadınlara çok saygı gösterilir. Kadın egemen olan bu toplumda, evin reisi ve tek söz sahibidir. Bu tür toplum yaşantısı kadına göre düzenleniyor. Mesela;  Erkekler soyadını annelerinden alıyorlar ve miras anneden kız çocuğuna geçiyor. Anaerkil bu toplumda, kız çocukları çok önemli çünkü soyun devamı ancak kız çocuklarıyla sağlanabildiği düşünülüyor.

Kadınların yönetimi denen Jinekokrasi ve evlilikte anne veya kadın tarafına yerleşme anlamında olan matrilokalite, iç güveyisi anaerkillik ile karıştırılmamaıdır. Kuzey Amerika'da ve Avustralya'da bazı kabilelerde anaerkil toplum düzeni görülsede; günümüzde anaerkilliğin hakim olan toplumlar artık yoktur ve ataerkillik yani partiyarka dünya toplumlarına egemen olmuştur.


Anaerkil bir toplum düzeni örgütlenmesinde; çocuk anneye ve annenin ailesine verilir. Kadının  soyundan sayılır. Toplumun siyasal bakımdan temsili ve yönetimi, yakınlık derecesine göre ailenin en yaşlı kadınındadır. Baba, annenin evinde veya kadının ailesiyle beraber kalır. Babanın akrabaları yabancı sayılarak aile üyesi sayılmaz.

Hiç yorum yok: