Translate

28 Mart 2010 Pazar

Eski Türklerde gök tanrısı...

Ülgen, 
Gökhan,

Eski Türkler'in kendi öz inançları, temelde tek ilahlılığa dayanır. Orta Asya'nın uçsuz bucaksız bozkırlarında yaşayan atalarımızın asıl dini, Gök Tanrı = Kök Tengri Dini' dir. Gök tanrı (Kök Tengri), Tenger Etseg (Moğolca.): Gök Tanrısı'nın Moğollardaki ismi.  Ama, Gök Tanrı kelimesi kimilerince kasıtlı ya da kasıtsız olarak yanlış anlaşılmakta ve bu kesimlerce Gök Tanrı, göğün ilahı diye tanımlanmakta ve gösterilmektedir.
Tengri ulusal bir tanrının bütün özelliklerine sahiptir. Türkler Dünyanın Merkezinde oturur, yani kendilerini koruyan Gök'ün altında. Eski Türk yazıtlarının içerikleri çok net bir şekilde Tengri'nin Türklerin Tanrısı (Türük Tengrisi) olduğunu diğer halkların tanrısı olmadığını belirtiyorlar. Tengri bazen kağan unvanını taşıyor, ve özellikle kendi halkını koruyor. Başka tanrısal varlıklarla birlikte, Türk Halkının dağılmamasını, tekrar bir olmasını emir ediyor." 

Türkler'de Gök Tanrı'nın çok eski çağlardan beri tek bir ulu varlığı temsil ettiğine dair birçok kanıt vardır. Tanrı, Eski Türkler'de manevi tek büyük kudret idi. Bizanslı tarihçi Simokattes, Kök Türkler'in yir-sub'lara (yer-su'lar; ırmak, dağ, orman vb doğa varlıkları) saygı gösterdiklerini ama yalnızca yerin göğün yaratıcısı bildikleri tek bir Tanrı'ya taptıklarını bildirmektedir. 790 yıllarında Tiflis'li St.Abo, Hazar Türkleri'nin tek bir yaratıcı Tanrı tanıdıklarını söylemiştir. Yine Hazar Devleti'nin kaganı, hıristiyanların teslis'e (Tanrı'yı üçleme) inanmalarına karşın kendilerinin tek bir Tanrı'ya inandıklarını kaydetmiştir.  

Tengri;
Yakut dilinde Tangara,
Kuman dilinde Tengre,
Karaim dilinde Tangrı,
Çuvaş Türkçesinde Tura,
Hakas dilinde Tigir,
Tuva dilinde Deyri,
Kırgız-Kazak Türkçesinde Tengri,
Tatar dilinde Tengre,
Karaçay-Malkar Türkçesinde Teyri,
Azerbaycan Türkçesinde Tarı/Tanrı,
Türkiye Türkçesinde Tanrı,
 


Hiç yorum yok: