Translate

11 Ocak 2010 Pazartesi

İspanya' da üretilen ünlü bir beyaz şarap...


Jerez,

İspanyollar`ın dünya şarap piyasasına sundukları çerez şarapların en önemlisi olan Sherry(Şeri okunur), ününü İspanya dışında kazanmış, yüksek alkollü, özel bir şarap. Adını İspanya`nın Cadiz şehri yakınlarındaki Jerez bölgesinden alıyor. Jerez de la Frontera ve Sanlucar de Barmeda alt bölge bağlarından gelen üzümlerle üretiliyor. 


Endülüs Emevileri`nin İspanya`da hakim oldukları dönemde Araplar Jerez`i ArapçaSherris ve Sherisch olarak adlandırmışlar. Latince`de ise Jerez bölgesi XresSherry adını literatüre yerleştirmişler. Sherry`nin tarihi 3 bin yıl öncesine uzanıyor. Avrupalılar bu eski bağlardan üretilen nefis şarapların güzelliğini 15. yüzyılda keşfetmiş. Hollandalı ve İngiliz tüccarlar dönemin en önemli limanlarından Cadiz`den kuzey Avrupa ve İngiltere`ye taşımışlar. İspanyollar şarabı orijinal ismiyle (Jerez) adlandırıyor. Sherry şarabı bir likör (çerez) şarap. Alkolü ve şeker miktarı bilinen sofra şaraplarından yüksek. Hacmenfino, amontillado ve oloroso olmak üzere üç farklı tipte üretiliyor. En ince yapılısı fino, gövdeli ve güçlü olanı ise oloroso. Fino tiplerinde alkol ve şeker oranı düşük, altın sarısı renkleriyle dikkat çekiyorlar. Olorosolar ise kehribar, kahverengi tonları, zengin yapılarıyla ortaya çıkıyorlar. telaffuz ederken, adıyla tanınmış. Bu şarabı çok benimseyen İngilizler ve Hollandalılar ise dünyada yaygın olarak kullanılan yüzde 15.5 alkolden yüzde 21 alkole kadar çıkan farklı tipleri var. İspanya`da

Sherry`lerin en tipik özelliği; özellikle fino tiplerinde ön burunda algılanan fındık, badem ve kuru meyve aromaları. Şaraba bu niteliği kazandıran ise fermantasyonda kullanılan, zar oluşturma yeteneğine sahip özel mayalar. Ancak, her Sherry şarabı İspanyolca`da `şarabın çiçeği` olarak adlandırılan bir zar üzerinde gelişim sürecini geçirmiyor. Fermantasyon bitiminde alkolce zenginleştirilip büyük meşe fıçılarda olgunlaştırılıyorlar. Sherry üretiminin bir diğer özelliği ise üretimin İspanya`da Bodega adı verilen büyük şarap evlerinde, Solera adı verilen, üst üste beş sıradan oluşan fıçılarda özel bir sistemle olgunlaştırma işlemi geçirmesi.

Üretiminde kullanılan üç temel üzüm çeşidi var: Palomino Fino, Palomino Jerez ve Pedro Ximenez. Bunlara Moscatel çeşidi de katılabilir. 


Anadolu`nun üç önemli beyaz şaraplık çeşidi olan Emir, Narince ve Hasandede, İspanya`dan getirdiğimiz özel mayalarla mikro ölçekte Sherry üretimine uygunlukları bakımından denendi. Emir üzümü fino tipi için, Narince ise amontillado için başarılı sonuçlar verdi. Umarım Türkiye`de de bir gün endüstriyel boyutta üretilir.


`Sherry` tüketim zevki bakımından ele alındığında İngiliz ve İspanyol zevkleri çok farklı. İspanyollar, İngiltere`ye ihraç edecekleri Sherry şaraplarını özel olarak tatlandırıyorlar. Çünkü İngilizler tatlı tercih ediyor. Böylece Cream Sherry denen İngiliz publarının vazgeçilmez içkisi ortaya çıkıyor. İspanyollar bu şarapları yemek sonrası-öncesi tükettikleri gibi, yemekle beraber de tüketiyor. 1999`da Jerez şaraplarını incelemek için gittiğim Cadiz`in sofra kültüründe fino veya fino`nun bir türevi olan manzanilla tipi nefis Sherry`lerin Araplar`ın kuskusları ile servis edilmesini önce yadırgadım. Ancak, büyük zevk aldım. Güney İspanya`da farklı tipte Jerez`ler sofrada yemeğin her aşamasında alındığı gibi, barlarda da çerez ürünlerle alınıyor. İngiltere pazarı için hazırlanan önemli ara Sherry tipleri Amoroso: Koyu renkli, şekerli `oloroso.` İngiliz zevkine uygun olarak hazırlanır. Dolgun yapıda olanlar İngiltere`de `East India` adıyla satışa sunulur. Biraz daha düşük kalitede olanlarsa `Brown Sherry` olarak bilinir.

Cream Sherry: İngiltere ve Avrupa`da en popüler Sherry tiplerindendir. İspanya`da üretilip Bristol`de tatlandırılır. İngiliz publarının vazgeçilmez şarabıdır. 


Tiopepe: `Dry sock` ve `Double century` olarak piyasaya sunulan bu tip şaraplar dömi sek yapıdadırlar.

Sherry türleri;

Sek olanlar


  • Fino
  • Amontillado
  • Oloroso
  • Palo Cortado

Tatlı olanlar

  • Pedro Ximénez
  • Moscatel

Hiç yorum yok: