Nuşirevan, I. Hüsrev
(Klasik kaynaklarda Chosroes I, Farsça Anuşiravan, Anuşirvan, Nuşirevan ),
İran'da 531 ile 579 yılları arasında hükümdarlık etmiş, adaletiyle ün salmış Sasani Şahı. Sasani Hanedanının yirmincisidir. Asıl ismi Hüsrev' dir. On dokuzuncu Sasani hükümdarı ' ın Sasani imparatoru I. Kavad (Kavaz, Kubad)' ın (488–531) en sevdiği küçük oğluydu ve babasından sonra tahta çıktı. Sasanilerin en meşhur ve en çok övülen kralıdır. Onun döneminde, bir çok yeni şehrin ve muhteşem sarayın temeli atılmış, ticaret yolları tamir edilmiş, yeni köprüler ve barajlar inşa edilmiştir. I. Hüsrev'in hırslı döneminde, İran'da sanat ve bilim son derece ilerlemiş, Sasani Devleti de refahının ve ününün zirvesine ulaşmıştır. Kendinden önce gelen babasının hükümdarlık dönemi, kendi dönemi ve kendinden sonra gelen II. Hüsrev dönemi (590-628) beraber Sasani tarihinin İkinci altın çağını oluştururlar.
Pehlevi dilindeki “Anoşek-revan=Ölmez, ebedi ruh” manasına “Anuşirevan”, Adil Anuşiravan ( Anuşiravan-ı-ādil) veya “Nuşirevan” lakabıyla ünlü olmuştur. Adının Arapça karşılığı olan “Kisra” ünvanı daha sonraki Sasani hükümdarları için kullanılmıştır.
Romalılarla, Hunlularla, Hindlilerle ve başka komşularıyla yaptığı birçok savaşlarda galip geldi. Sasani Devletinin sınırlarını Akdeniz'e ve Karadeniz'e ulaştırdı. Maveraünnehr taraflarından da birçok yerleri sınırları içine kattı. Roma İmparatoru Jüstinianos'un ilerlemesinden endişe ederek ona harb ilan etti. Roma İmparatorunu hezimete uğratıp elli sene müddetle, her sene otuz bin altın cizye vermeye mecbur etti. Yemen' i, Dara' yı aldı ve Kapadokya'yı ele geçirmiştir.
Nuşirevan, 579 senesinde vefat etti. Oğlu Dördüncü Hürmüz onun yerine geçti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder