Ferman (Farsça buyurmak).Yarlık-Yarlığ, Buyruk, Emir, İrade,
Anadolu Selçukluları'nda pervane , Memluklerde mevkii kelimesi ferman anlamında kullanılmıştır. Osmanlı Devleti' nde Padişahın verdiği, uyulması gerekli hükümleri taşıyan yazılı buyruk, yarlık. Ferman, kelime itibariyle emir, irade, buyruk anlamlarını taşır, islamiyeti kabul ettikten sonra ilhanlılar tarafından kullanılan bu kelime, Osmanlılar'a da onlardan geçmiştir. Kısaca ferman; herhangi bir konuda Sultan'ın 'Alamet-i Şerif' denilen tuğralı emri demektir. Üzerinde padişahın kendi el yazısı ile bir ibare de bulunan fermanlara 'Ferman-i Hümayun' denir. Osmanlılar'da divanı hat ile yazılması gelenek olan fermanlar kısaca su sırayla kaleme alınırlardı:
En üst kısma davet, ki bir dua metninden oluşur. Bunun altında tuğra kısmı, onun altında ise esas metin kısmı bulunur. Bu kısım ferman gönderilen kişinin isim ve sıfatlarını taşıyan övgü sözleri, konuya giriş cümlesi, fermanın çıkarılma sebebi, padişahın yapılması istenen şeyi emrettiğinin ifadesi, işin açıklanması, ihtar ve ısrar sözleri, son satırda ise tarih bölümlerinden oluşur.
Günümüzde, antik değer taşıyan orjinal fermanlar gibi onların iyi kopyaları da büyük ilgi görmektedir. Oldukça zor bir yazı olan divanı hat ile yazılan ferman kopyaları, orjinaline uygun kağıt ve mürekkep kullanılarak, usta hattatlar tarafından hazırlanmaktadır .
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder