Karibu,Eski dünya karibusu (Rangifer tarandus) ile akrabaları bir vakitler İskandinav yarımadası ile Sibirya arasında dolaşır dururlardı. Bugün Sibirya’nın dışında yabanileri kalmamış gibidir. Fakat bu geyikler ren geyiği adı altında ve evcilleşmiş sürüler halinde kuzeyde hayli yaygındırlar.
Orman Karibusu (Rangifer caribou), kıraç toprak karibusu’ndan daha koyu renkli ve daha ağır yapılıdır. Dallı boynuzları da, yanlara daha az açılmakla beraber, daha kalın ve daha yassıdır. Bu Kanada hayvanının birçok akraba türleri vardır.
Kıraç toprak karibusu (Rangifer arcticus) adını, yurdu Kuzey Kanada’daki kıraç arazilerden alır. Alaska tunduralarmda da bulunur. Hatta karibu orada en yaygın iri av hayvanıdır. Görünüşe bakılırsa, güvenlikleri pek o kadar tehlikede olmamakla beraber, bu geyikler gitgide kuzeye çekilmektedirler. Kıraç toprak karibuları’nm dallı boynuzlan genellikle çok uzun ve incedir, yassümış uçlarından ise birçok diş çıkıntı yapar.
Başka karibu’ larla ortak özellikleri şunlardır:Toynaklı ayakları genellikle enli ve yayıktır. Bunlara ayrıca «yalancı toynak» denilen küçük toynak kalıntıları bağlı bulunur. Bu yalancı toynakların karlı arazide yürümeye yardımları vardır. Karibu’nun burnunun tüylerle örtülü olması, büyük soğuklarda iyi bir korunma tedbiridir.
Kıraç toprak karibuları, genel olarak kahverengidir, sırtlarının rengi daha açık ve daha grimsi, bacaklarıyla kafaları daha koyu olur. Boyunlarındaki ve boğazlarındaki yeleler beyaz veya beyazımsıdır. Bu hayvanlar arasında boy bakımından büyük fark vardır. Omuz hizasındaki boyları 100-150 santim arasında oynar. Ağırlıkları arasındaki fark da büyüktür. 100 kilo ağırlığında olanları bulunduğu gibi, 350 kilolukları da vardır.
Kıraç toprak karibusu için çiftleşme mevsimi göç zamanına rastlayan eylül veya ekimdir. İri gözlü ve benekli yavrular, bir türlü geceye yer vermeyen bir haziran gününde o sırada nefis ilkbahar çiçekleriyle kaplı Kuzey Kutbu kundurasında dünyaya gözlerini açarlar.
Birleşik Amerika’da karibu soyunun tükenmeye yüz tuttuğuna balkılırsa, bu geyiğin, bugünkü varlığını ve nüfusunu yurdunun uzaklığına borçlu olduğu söylenebilir. Karibu’ nun alıkta gezmek alışkanlığı, ve gözlerinin zayıf oluşu, avcılara ve kurda kolay yem olması sonucunu doğurur.
Kıraç toprak karibusu’nun birçok türleri vardır. Bunlardan «Grönland karibusu» ufak, açık renkli ve ince boynuzlu bir geyiktir. Donmuş Grönland topraklarında yaşayan güçlü insanların yiyeceğini, giyimini ve çadırlarını temin eder. Kraliçe Charlotte adasındaki «cüce fcaribu» ise omuz hizasındaki 83-84 santimlik boyuyla karibu’larm arasında cüce sayılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder