Okay Temiz, (d. 1939, İstanbul). Türk caz sanatçısı.
1939 yılında İstanbul’da doğdu. Türk müziği ile ilgili ilk bilgileri, musiki eğitimi almış annesi Naciye Temiz’den aldı. Yine annesinin desteği ile Ankara Klasik Müzik Devlet Konservatuarı'nda vurmalı çalgılar ve timpani eğitimi aldı. 1955’te profesyonel müzik yaşantısına adım attı. 1957-1959 yıllarında, Tophane Sanat Enstitüsü'nde eğitim çalışmalarını sürdürdü. Buradaki eğitimi sayesinde, kendine has karakterleri ve tınıları olan davulunu kendisi yaptı.
1959-1967 yıllarında, Türkiye’de dans müziği orkestralarında çeşitli programlar ve şovlar sergiledi. 1967 yılında Ulvi Temel orkestrasına katılıp Avrupa'da büyük dans lokallerinde çalıştı. Aynı yıllarda İsveç macerası başladı. Orada doğaçlama alanında büyük etkisi olan trompetçi Maffy Falay ile tanıştı. Birlikte Türk folklor melodilerindeki kıvraklık ve ritmi farklı bir platformda açığa çıkardıkları Sevda grubunu kurdular. Sonraki yıllarda Stockholm radyoları ve senfoni orkestrasına perküsyoncu olarak değişik renkler kattı.
İsveçte yaşayan Amerikalı ünlü trompet ustası Don Cherry ile tanıştı. Jazz'ın önde gelen bu büyük ismi ile senelerce festivaller, konserler ve plaklar yaptı. Afrikalı Basscı Johnny Dyani'nin de gruba katılmasıyla üçlü Amerika'nın en popüler müzik okullarından biri olan New Hemsher kolejinde dersler verdi (1971). Aynı yıl Türkiye'yi de ziyaret eden grubun, Ankara'da verdikleri konser Sonet plak şirketi tarafından yayınlandı.Bir yıl sonra, güçlü basçı Dyani ve Güney Afrikalı trampetçi Mongezi Feza ile birlikte Xaba grubunu oluşturdu. Xaba grubu en önemli çalışmalarının başında geldi. Yapmış oldukları üç plak Sonet plak şirketi tarafından Skandinavya, Amerika ve İngiltere'de basıldı. Bu çok özel grubun, kısa bir sürede tanındı ve saygı gördü.
1974 yılında kurduğu İsveç Türk Caz Grubu, Oriental Wind ile keman, saksafon, fülüt, klarnet, bas ve piano gibi batı kökenli enstrümanların yanı sıra zurna, ney, kaval, ud, saz, gayda ve sipsi gibi Türk enstrümanlarını bir araya getirerek ilginç bir senteze ulaştı. Bir dönem annesi Naciye Temiz de grubun içine katıldı ve İsveç’te bazı konserlere eşlik etti.
Oriental Wind grubunun ilk kurucuları piyanist Bobo Stensson, Bass'cı Palle Danielson, saksafoncu Lennart Aberg, Gayda ve Neyde Hacı Tekbilek gibi ünlü müzisyenlerdi.
1990 yılına kadar, İsveç’teki kültürel çalışmalarını sürdürdü. Makam müziğini jazz'a uygulama amaçlı çalışmaları sırasında, Türkiye’den pek çok müzisyeni keşfedip onları dünya standartlarına taşıdı. Avrupa, Hindistan ve Amerika turları, konserler, albüm çalışmaları, seminerler birbirlerini takip etti.
Fis Fis Tziganes adlı albümü, Fransa'da 3000 albüm içinde ilk 3 sıraya girdi. (1991)
Türkiye'de gerçekleştirdiği Green Wave albümü World Music DJ'lerinin her sene gerçekleştirdikleri ilk on içerisinde yer aldı.(1992)
1993 yılından sonra çalışmalarını, Finlandiya’da sürdürdü. Orada kendisini ve çalışmalarını çok farklı boyutta etkileyen eşi Anna Temiz’le beraber oğlu Tomi’nin hayatına girişi gerçekleşti.
Aynı yıllarda Finlandiya’da Magnetic Band isimli albümü kaydetti. Jazz'ın doğaçlama ruhunu Afrika, Güney Amerika ritmi ile renklendirip geleneksel Türk ezgileri ile birlikte yorumlayan bir albüm çalışması oldu. Bu çalışma Yunanistan'da CD olarak basıldı. Ayın albümü seçildi ve aynı sene plak Down Beat isimli jazz dergisinde beş yıldız aldı.
30 senelik Scandinavia'daki aktivitelerini, İsveç Kültür Bakanlığı desteğiyle tüm dünyaya İsveç üzerinden dünya müzisyenleriyle ortak çalışmalar yaparak yaydı. Türk motiflerinin, jazzcılar tarafından keşfedilmemiş örneklerini büyük bir heyecan ve ilgiyle jazz ailesinin tınılarına katmak için ciddi bir çalışma içerisine girdi. Elde edilen bu tarz, İskandinav ülkelerinde kısa sürede kendini kabul ettirdi. Avrupa turnelerindeki festivaller, plak çalışmaları ve kültürel konserlerle 1998 yılına kadar geldi. Tüm bu çalışmaları, Türkiye'den dünyaya yaymak ve daha çok Türk müzisyeni ile beraber olmak amacıyla 1998 yılında uzun süreli kalamadığı Türkiye’ye Kültür Bakanlığı'nın desteği ile yerleşti ve buradaki çalışmalarına başladı. 1998 yılında Kültür Bakanlığı'nca verilen Devlet Sanatçısı unvanını aldı.
Bitmek bilmeyen enerjisiyle peş peşe yeni projeleri devreye sokar. Bunlar arasında Kültür Bakanlığı ve Banvit sponsorluğunda, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ile kaydettiği kendi bestelerinden oluşan "Kuzeyden Güneye Yansımalar" adlı albüm, T.C. 75.yıl anısına "Kutlama" isimli CD ve Banvit firmasının 30. yıldönümü anısına "Yaşamın Ritmi" CD çalışması yer almaktadır.
Selanik, Atina, Barselona, Budabeşte, Zürih, Ljubliana, Amsterdam, Roterdam, Lahey, Lizbon gibi Avrupa’nın önemli sanat merkezlerinde Türk ve dünya ritimleri tanıtım programları, seminerleri düzenledi. Ayrıca Kültür Bakanlığı Türk Müziği Topluluğu'nda kadrolu sanatçısı olarak İstanbul, Ankara ve İzmir'de çeşitli konserler verdi.
Eserlerinden;
Maffy Falay & Sevda: ditto. (1972)
Oriental Wind: Zikir. (1979)
Okay Temiz: Dervis. (kaset). (1989)
Okay Temiz: Misket. (1989)
Wutu-Wupatu: ditto. (1989)
Don Cherry: Dona Nostra. (1993)
Okay Temiz: Mehteran. (2002)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder