Hayali,
Hayalî, Hayalbaz, Şebbaz,.
Eskiden Karagöz oynatan kişiye Hayali, Hayalbaz, Şebbaz isimleri verilirken günümüzde Usta diye anılmaya başlandı. Gerekli malzemelerin bulunduğu takıma Hayal sandığı veya takım ismi verilir. Takımı tamam Hayaliye ise sandığı tamam denir. Karagöz, Deve derisinden veya mukavvadan kesilip boyanmış insan biçimlerini beyaz bir perde üzerine arkadan ışık vererek yansıtma yoluyla oynatmaya dayalı bir gösteri oyunu.
Bu oyunda halk görüşünü ve duyuşunu veren kimse.Hayâlî Karagöz oyununun tek aktörüdür.Tasvirleri işler, onları oynar, seslendirir. Tiyatro eğitiminde kullanılan ses tekniklerini kullanan Hayaliler perdedeki tüm tiplerin seslerini tek başlarına konuşurlar.Hayali aynı zamanda Türk müziğini bilecek, tiplerin şarkılarını söyleyecek ve farklı şiveleri konuşacaktır. Temiz bir İstanbul Türkçesi kullanır. Dialekt yapar tipleri konuşur. İyi bir icracıdır tiplerin perdeye gelişlerinde şarkılarını söyler.
Hayali ustanın tek bir yardımcısı var ve buna Yardak deniyor. Hayali’ye oyun sırasında “Yardak” denilen yardımcısı yardım eder. Yardak, oyun tasvirlerini perdeye giriş sırasına göre ustaya verir, def çalarak müziğe eşlik eder, oyunun efektlerini yapar. Yardakçılık günümüze kadar Karagöz ouyunları ve oynatanları olmadan da artarak ulaşmıştır. Karagöz ustalarını şöyle sıralar:
Hayali Berber Sait, Hayali Hamit, Papol Ahmet Efendi, Kıbrıslı Agah Efendi, Hayal Küpü Emin Ağa, İhsan Efendi, Küçük İsmail Efendi, Sıracalı İsmail Efendi, Arap Cemal Efendi, Erenköylü Haydar Bey, Hımhım Hüsnü Efendi, Cerrah Salih Efendi, Kâtip Salih Efendi, Tahir Ağa, Arap Ömer Efendi, Kör İzzet Efendi, Yorgancı Abdullah Efendi, Şeyh Fehmi Efendi, Kâtip Mahmut Bey, Püsküllü Hüsnü Efendi.
Yakın Tarihimizin Hayalileri:
Kör İmam, Katip Salih, Cerrah Salih, Yorgancı Abdullah, Kantarcı Hakkı, Şekerci Derviş, Aktar Rıza, Usturacı Mustafa, Çilingir Ohannes, Küçük İsmail, Zenne Sait, Miralay Neşet Bey, Şeyh Tahir Ağa
Günümüz Hayalilerinden bazıları;
Hasan Hüseyin Karabağ, Alican Balakin, Alpay Ekler, Ayfer Balakin, Emin Şenyer, Haluk Yüce, İbrahim Pirinç, Mahmut Hazım Kısakürek, Mehmet Baycan, Metin Özlen, R.Şinasi Çelikkol (Bursa), Ramil Balak,n, Selim Başeğmez (Kaptan Amca), Tacettin Diker,
Hayali Berber Sait, Hayali Hamit, Papol Ahmet Efendi, Kıbrıslı Agah Efendi, Hayal Küpü Emin Ağa, İhsan Efendi, Küçük İsmail Efendi, Sıracalı İsmail Efendi, Arap Cemal Efendi, Erenköylü Haydar Bey, Hımhım Hüsnü Efendi, Cerrah Salih Efendi, Kâtip Salih Efendi, Tahir Ağa, Arap Ömer Efendi, Kör İzzet Efendi, Yorgancı Abdullah Efendi, Şeyh Fehmi Efendi, Kâtip Mahmut Bey, Püsküllü Hüsnü Efendi.
Yakın Tarihimizin Hayalileri:
Kör İmam, Katip Salih, Cerrah Salih, Yorgancı Abdullah, Kantarcı Hakkı, Şekerci Derviş, Aktar Rıza, Usturacı Mustafa, Çilingir Ohannes, Küçük İsmail, Zenne Sait, Miralay Neşet Bey, Şeyh Tahir Ağa
Günümüz Hayalilerinden bazıları;
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder