Translate

7 Eylül 2009 Pazartesi

Kuzey Amerika' da yaşayan, iri boynuzlu bir geyik cinsi ...

Elk, Mus,

Mus ya da elk, palmat (ele benzer) boynuzlu, boynu sakallı iri geyik (Latince: Alces alces).

Geyikgiller (Latince: Cervidae) familyasında yer alan en büyük geyik türüdür. Avrasya ve Kuzey Amerika'da yaşar. Kuzey Amerika'daki çeşitlerine mus veya wapiti, Avrasya'daki çeşitlerine elk denir. Elk kelimesi Eski İngilizce'deki elh ve eolh kelimelerinden türemiştir. Elk kelimesi soyu tükenmiş 'İrlanda elki'ni (Megaloceros) ve bazen de Hindistan'daki Sambar geyiğini tanımlamakta da kullanılır.

Geyikler Antarktika ve Avustralya dışındaki kıtalarda oldukça yaygın olarak dağılmıştır. Afrika kıtasında Kuzey bölümünde Tunus ve Cezayir'in Atlas Dağları'nda bir miktar kızıl geyik yaşar. Orta ve Güney Amerika'nın broket ve pudusu ile Asya'nın munçağı gibi küçük geyikler ise genelde sık ormanlarda yaşar ve açık alanlarda pek görülmezler. Arktik tundra ve taygalarda yaşayan ren geyiği ile taygalar ve komşu bölgelerinde yaşayan mus bunlara örnektir.

Kuzey Amerika'da yaşayan beş geyik türünün (Ak kuyruklu geyik, katır geyiği, ren geyiği, elk ve mus.) tamamına Kanada Rocky Dağları ile Alberta ve British Kolombiya bölgelerinde rastlanır. Avustralya'ya 19. yüzyılda getirilen altı geyik türü buraya uyum sağlamayı başarabilmiştir. Bunlar alageyik, kızıl geyik, sambar geyiği, domuz geyiği, rusa geyiği ve benekli geyiktir.Tüm geyiklerin karaciğerinde safra kesesi bulunmaz. Boynuzu olmayan ve üst köpekdişleri fildişi gibi büyüyen su geyiği bu özellikleriyle diğer geyik türlerinden ayrılır.

Geyik boynuzları diğer geviş getiren çift toynaklıların boynuzlarından farklıdır. Geyik boynuzları özellikle yazları olmak üzere her yıl gelişen kemiksi bir yapıya sahiptir ve genellikle yalnızca erkek geyiklerde oluşur. Genç bir geyiğin ilk boynuzları doğuştan itibaren başlarındaki iki küçük çıkıntıdan büyüyerek gelişir. Yeni çıkan boynuzlar kalın bir kadife tabakasının içinde gelişir ve bu tabaka içindeki kemik sertleşene kadar birkaç ay boynuz üzerinde kalır. Daha sonra bu kadife tabaka halk arasında inanıldığının aksine dökülmez ama yırtılarak parçalanır ve boynuzdan ayrılır. Dişi geyik bir batında bir ya da iki yavru doğurur. Geyikler beslenmelerinde seçicidir. Yapraklarla beslenirler.

Hiç yorum yok: