Translate

17 Haziran 2010 Perşembe

"Hortlaklar", "Bir halk düşmanı" adlı eserleriyle tanınmış Norveç' li ünlü oyun yazarı ve şair...

Henrik İbsen 
(1828' de Skien' de doğmuş ve 1906' da Oslo' da ölmüştür),

Norveçli oyun yazarı, burjuva tragedyasının son evresinin temsilcisi, eleştirel gerçekçi tiyatronun en önde gelen yazarlarındandır. Parasal açıdan bunalıma düşmüş Norveçli bir tüccarın oğludur. İlk oyunu Catiliana’yı 1850’de yazar. 1851’de Bergen’de Den Nationale Scene’ ye Sahne Ozanı olarak atandıktan sonra oyun yazarlığı daha ağırlık kazanır. Dönemin en ünlü yazarı Bjornson’ dan mali destek görerek 1864’ te İtalya’ ya gider ve zaman zaman Norveç’ e dönse de 27 yıl yurt dışında kalır. Ibsen, yazdığı eleştirel gerçekçi oyunlarında, burjuva toplumu bireylerinin yanılsamalarını ve ruhsal çalkantılarını açığa sermiş; analitik bir dramaturji doğrultusunda burjuva bireyin boşa çıkan yaşam uğraşını, burjuva toplumun dışyüzü ile içyüzü arasındaki karşıtlığın yol açtığı çelişkilerin üstesinden gelemeyişini irdelemiş; burjuva tragedyasının son evresinin anlatım biçimi olarak "burjuvanın ölüm" biçimlerini, burjuva bireyin maddi iflasını olduğu kadar, manevi iflasını sergileyerek, kendisini gerçekleştirmek için çırpınan burjuva bireyin tragedyasını eleştirel bir gözle vermiştir. 

Ibsen'in yazarlık serüveni, Scribe, Sardou ve Dumas'ın iyi-kurulu-oyun tekniğiyle ve romantikçiliğin etkisinde yazılmış oyunlar ileyarı-tarih ve halk tiyatrosu oyunlarını kapsar: Savaşçının Mezarı (1850), Ermiş Johanna Gecesi (1852), Ostraatlı Bayan Inger. Ibsen'in ütopyacı, simgesel oyunlarla olmuştur yazdığı,  Aşkın Komedyası (1862), Brand (1865), Per Günt-Peer Gynt (1867) adlı eserleridir. Ibsen'in asıl kendisini bulduğu, gerçekçi ve natüralist çözümleyici oyunlara yöneldiği eserleri, burjavazinin ikiyüzlü ve yalan dayalı toplumsal ve ailesel yaşamını, gerçekçi görüşler ile sahte toplum yaşamı arasındaki çatışmayı, kadın özgürlüğü ve sahte demokrasi gibi konuları ele aldığı dönemidir. Ibsen' in son dönemi, toplum içinde yerini almış bireylerden toplum dışına kaçmış, yalnız başına değişik yaşam biçimlerini arayan bireye yönelen, psikolojinin olduğu kadar, simgeciliğin de yoğunlaştığı, gizemsel bir havaya bürünmüş oyunları kapsar.

Başlıca eserleri;
Peer Gynt (Per Günt) (1867) Çehov’un “en beğendiğim yazar” diye tanımladığı, Norveç tiyatrosunun dünyaya mal olmuş ünlü oyun yazarı Henrik İbsen ’in başyapıtlarından biridir. 
Nora, Bir Bebek Evi (1879)  
Hortlaklar (1881)  
Bir Halk Düşmanı (1882)  
Hedda Gabler (1890)  
John Gabriel Borkman (1896)  
Yaban Ördeği (1884), 
Rosmersholm (1886), 
Hedda Gabler (1890), 
Denizden Gelen Kadın (1888), 
Yapı Ustası (1892), 
Küçük Eyolf (1894), 
Biz Ölüler Uyanınca (1899)

Hiç yorum yok: